سلامتی مهمترین موضوع زندگی هر انسانی است و اگر حتی کوچکترین آسیبی به سلامت انسان وارد شود، زندگی او مختل می‌شود. اما گاهی اتفاقاتی می‌افتد که سلامت انسان به خطر می‌افتد و او ناگریز می‌شود تا به درمان بپردازد تا به روال عادی زندگی برگردد. خوشبختانه امروزه با پیشرفت روزافزون علم پزشکی، باید بگوییم که درمان بسیاری از بیماران با بیماری‌های مختلف به خوبی انجام می‌پذیرد. اما در این بین بیماری‌های قلبی از شایع‌ترین بیماری‌هایی هستند که افراد به آنها مبتلا می‌شوند و در صورت عدم درمان به موقع آن، ممکن است به مرگ افراد منجر شود. متاسفانه مرگ و میر ناشی از بیماری‌های قلبی در ایران به حدی بالا است که با آمار مرگ ناشی از سوانح جاده‌ای در رقابت است و گاهی نیز از آن هم پیشی می‌گیرد. در این بین بیماری دایسکسیون آئورت که قلب را درگیر می‌کند، از جمله بیماری‌هایی است که ممکن است افراد با آن درگیر شوند و سلامت آنها را با خطر مواجه کند. روش درمانی دایسکسیون آئورت درمان جراحی است که در حال حاضر، جراحی استاندارد برای این موضوع، عمل بنتال است که برای درمان کارساز است. در ادامه با ما همراه باشید تا بیشتر عمل جراحی بنتال بگوییم.
دایسکسیون آئورت چیست؟
دایسکسیون آئورت، به از هم جداشدگی پیش رونده لایه‌های دیواره‌های آئورت می‌گویند که معمولا این گسستگی بین لایه‌های اینتما و مدیای داخلی اتفاق می‌افتد. به دنبال جدا شدگی لایه‌ها ، اتفاقی که برای آئورت می‌افتد، این است که آن به دو مجرا تبدیل می‌گردد. به این صورت که مجرای اصلی که در امتداد اینتما باقی می ماند و به آن مجرای حقیقی (True Lumen) می‌گویند و به مجرای تازه شکل گرفته داخل لایه‌های مدیا که مجرای غیرحقیقی (false Lumen) گفته می‌شود.
این چند لایه شدن و ایجاد دو مجرا مشکلات آناتومیکی به شرح زیر ایجاد می‌کند:
- لایه خارجی مجرای به صورت غیر حقیقی و همچنین بسیار نازک، ملتهب و شکننده است و هنگام بروز افزایش فشار امکان پارگی وجود دارد.
- مجرای غیر حقیقی متسع، می‌تواند مجرای حقیقی را تحت فشار قرار دهد و باعث کاهش جریان خون در نواحی مختلف( عروق کرونر،کاروتید،کلیه ها و غیره) شود که به آن در اصطلاح پزشکی سندروم کمبود پرفیوژن گفته می‌شود.
- جدا شدگی لایه ها در ریشه آئورت باعث می‌شود تا قلب به اختلال در اتصالات دریچه آئورت و ایجاد رگورژیتاسیون(پس‌زدن خون) دچار شود.
علت ایجاد شدن دایکسکسیون آئورت چیست؟
عوامل مختلفی برای ایجاد شدن این عارضه در قلب وجود دارد که در ادامه تعدادی از مهمترین آنها را آورده‌ایم:
- سیگار کشیدن، هیپرتانسیون، آترواسکروز، هیپرکلسترومی می‌توانند زمینه‌ساز بروز این بیماری شوند.
- بیمارانی که به ناهنجاری بافت همبند مبتلا شده‌اند، ملتهب شدن آئورت؛ همچنین آسیب آئورت در حین کتتریزاسیون قلبی یا جراحی از عوامل دیگر است.
- در کنار این موارد سوء مصرف کوکائین و آمفتامین نیز می‌تواند از عوامل مهم بروز این بیماری در قلب شود.
درمان بیماری دایسکسیون آئورت
درمان این بیماری بر اساس محلی که دایسکسیون(آئورت صعودی یا آئورت نزولی) ایجاد شده است و شدت(حاد یا مزمن) و شدت بروز علائم به صورت روش‌های شامل: درمان دارویی در مواردی که بیماری سبک‌تر است، درمان داخل عروقی و جراحی تقسیم می شود. در درمان دارویی این بیماری با پایدار نگهداشتن دایسکسیون با کنترل فشار خون و جلوگیری از پارگی آن است. همانطور که پیش‌تر گفتیم اگر بیماری سخت‌تر باشد، پزشکان روش جراحی را برای درمان بیماران به کار می‌برند که در ادامه به معرفی جراحی این بیماری که عمل بنتال نام دارد خواهیم پرداخت.
بهترین عمل جراحی برای این بیماری عمل جراحی بنتال است. آقایان Debono – Bentall این عمل جراحی را برای اولین بار در سال ١٩٨٦ انجام دادند که مهمترین پیشرفت در درمان بیمارانی بود که به عمل جراحی احتیاج داشتند. این عمل به دو صورت کلاسیک و اصلاح شده انجام می‌گردد. در این عمل ابتدا برش جراحی استرنوتومی مدیان داده شده و انجام عمل مستلزم استفاده از کاردیوپولمونری بای پس و کاردیوپلژی و پمپ قلبی است و متوسط طول مدت عمل جراحی ۳ ساعت است.
در این عمل جراحی نیاز است تا جراحی بر روی دایسکسیون آئورت انجام شود که پزشکان به آئورت از طریق برش بر روی جناغ دست می‌یابند؛ سپس با توجه به اینکه امکان کانولاسیون آئورت صعودی وجود ندارد، از شریان فمورال جهت کانولاسیون شریانی برای این موضوع بهره‌گیری می‌شود. نکته مهمی که در این بخش مهم است این اس که باید دقت شود دایسکسیون در شریان فمورال بررسی لازم انجام شود. پس ازمانیتورینگ کامل بیمار که شامل: دو خط شریانی از ناحیه فوقانی و تحتانی، خط وریدی و… است، بیمار بیهوش توسط متخصص بیهوشی بیهوش می‌گردد و سپس «پرپ و درپ» بر روی بیمار انجام می‌گردد. پس از این موضوع جراح اقدام به باز کردن ناحیه کشاله ران می‌کند تا به شریان فمورال دست یابد.
جراح اقدام به قرار دادن یک کانول مخصوص در داخل شریان فمورال می‌کند و پس از آن که آن را هواگیری کرد، آن را به خط شریانی پمپ قلب و ریه مصنوعی (CPB) متصل می‌کند. نکته مهم این است که برای این موضوع باید قبل از باز کردن قفسه سینه یک ایمنی به منظور کنترل فشار و کاهش اتساع آئورت انجام گردد. سپس در حالی که فشار خون بیمار کاهش داده شد و ریه‌ها را از هوا خالی شدند، پزشکان اقدام به باز کردن جناغ می‌نمایند که در انگلیسی به آن(Median Sternutomy) گفته می‌شود. پس از اینکه کنترل خونریزی پرده پریکارد باز شد، گام بعدی است که یک کانول دو مرحله ای Two Stage وریدی در داخل دهلیز و ورید اجوف تحتانی قرار داده شود؛ درگام بعدی آن را به خط وریدی CPB متصل می نماییم.
نکته مهمی که پزشکان در این موضوع آن را رعایت می‌کنند این است که با توجه به اینکه احتمال دایسکسیون کرونرها هم در عمل جراحی بنتال وجود دارد، برای دسترسی به کرونرها و تزریق کاردیوپلژیک یک کاتتر مخصوص را از طریق دهلیز راست وارد سینوس کرونر می‌کنند.
موضوع دیگر این است که اگر دایسکسیون آئورت منجر به آسیب دریچه آئورت و کرونرها شده باشد، باید دریچه آئورت و آئورت صعودی به صورت کامل تعویض گردد و کرونر راست و چپ بر روی آن آناستوموز (کاشته) شود که به این عمل، در اصطلاح پزشکی، عمل بنتال Bental Operation گفته می‌شود.
