فشار خون ریوی

فشار خون ریوی نوعی از فشار خون بالا است که بر شریان های ریه و سمت راست قلب تأثیر می گذارد. در یکی از اشکال فشار خون ریوی، به نام فشار خون شریانی ریوی (PAH)، رگ های خونی ریه ها باریک، مسدود یا تخریب می شوند. این آسیب جریان خون را از طریق ریه ها کند می کند. فشار خون در شریان های ریه بالا می رود. قلب باید بیشتر کار کند تا خون را از طریق ریه ها پمپ کند. تلاش اضافی در نهایت باعث ضعیف شدن و از کار افتادن عضله قلب می شود. در برخی افراد، فشار خون ریوی به آرامی بدتر می شود و می تواند تهدید کننده زندگی باشد. هیچ درمانی برای فشار خون ریوی وجود ندارد. اما درمان هایی برای کمک به احساس بهتر، عمر طولانی تر و بهبود کیفیت زندگی در دسترس هستند.

فشار خون ریوی چیست؟

فشار خون ریوی (PH) یک تشخیص کلی است که به این معنی است که شما فشار خون بالا در شریان های ریوی خود دارید. فشار خون ریوی علل مختلفی دارد و معمولاً بیماری قلبی یا بیماری ریوی است. اما بسیاری از بیماری ها و عوامل محیطی دیگر می توانند خطر ابتلا به PH را افزایش دهند.

فشار خون ریوی خطرناک است زیرا جریان خون را از طریق قلب و ریه ها مختل می کند. فشار خون بالا در شریان های ریوی باعث باریک شدن این شریان ها می شود. در نتیجه، قلب شما باید سخت تر کار کند تا خون فقیر از اکسیژن را به ریه های شما پمپ کند. با گذشت زمان، بیماری PH به قلب شما آسیب می رساند و باعث ایجاد مشکلاتی در سراسر بدن شما می شود. حتی بدون درمان می تواند کشنده باشد.

فشار خون ریوی می تواند مشکلات جدی در بدن شما ایجاد کند، از جمله:

کم خونی

آریتمی ها

لخته شدن خون در شریان های ریوی.

افیوژن پریکارد

بیماری PH در صورت بارداری خطرناک است. می تواند برای مادر و جنین عوارض ایجاد کند.

از آنجایی که فشار خون ریوی می تواند کل بدن را تحت تاثیر قرار دهد، ضروری است که هر چه زودتر تشخیص داده شود و درمان شود. متخصص قلب و عروق بر اساس آنچه که باعث بیماری PH شده است، درمان را تجویز می کند.

علائم فشار خون ریوی

علائم فشار خون ریوی به آهستگی ایجاد می شود. ممکن است ماه ها یا حتی سال ها متوجه آنها نشوید. با پیشرفت بیماری علائم بدتر می شوند. علائم فشار خون ریوی عبارتند از:

تنگی نفس در ابتدا هنگام ورزش و در نهایت در هنگام استراحت.

رنگ پوست آبی یا خاکستری به دلیل سطح کم اکسیژن : بسته به رنگ پوست شما، این تغییرات ممکن است سخت تر یا راحت تر دیده شوند.

فشار یا درد قفسه سینه.

سرگیجه یا غش .

نبض تند یا ضربان قلب تند.

خستگی.

تورم در مچ پا، ساق پا و ناحیه شکم.

تنگی نفس شایع ترین علامت فشار خون ریوی است. اما ممکن است ناشی از بیماری های دیگر مانند آسم باشد.

علل فشار خون ریوی

قلب طبیعی دارای دو حفره فوقانی و دو حفره پایینی است. هر بار که خون در قلب حرکت می کند، حفره پایین سمت راست خون را به ریه ها پمپاژ می کند. خون از یک رگ خونی بزرگ به نام شریان ریوی عبور می کند. خون معمولاً به راحتی از طریق رگ های خونی در ریه ها به سمت چپ قلب جریان می یابد. این رگ های خونی شریان های ریوی، مویرگ ها و سیاهرگ ها هستند. اما تغییرات در سلول‌هایی که شریان‌های ریه را پوشانده‌اند می‌تواند باعث باریک، سفت شدن، متورم شدن و ضخیم شدن دیواره‌های سرخرگ شود. این تغییرات ممکن است جریان خون را از طریق ریه ها کند یا متوقف کند و باعث فشار خون ریوی شود.فشار خون ریوی بسته به علت آن به پنج گروه طبقه بندی می شود.

انواع فشار خون ریوی

گروه 1: فشار خون شریانی ریوی (PAH)

علل آن عبارتند از:

علت ناشناخته ای به نام فشار خون شریانی ریوی ایدیوپاتیک.

تغییرات ژنتیکی به نام فشار خون شریانی ریوی ارثی.

استفاده از برخی داروها یا داروهای غیرقانونی از جمله مت آمفتامین.

نقایص مادرزادی قلب

سایر بیماری ها از جمله اسکلرودرمی، لوپوس و بیماری مزمن کبدی مانند سیروز.

گروه 2: فشار خون ریوی ناشی از بیماری قلبی طرف سمت چپ

این نوع شایع ترین شکل فشار خون ریوی است. علل آن عبارتند از:

نارسایی چپ قلب

بیماری دریچه سمت چپ قلب مانند بیماری دریچه میترال یا دریچه آئورت.

گروه 3: فشار خون ریوی ناشی از بیماری ریوی

علل آن عبارتند از:

اسکار ریه که فیبروز ریوی نامیده می شود.

بیماری مزمن انسدادی ریه.

آپنه خواب.

قرار گرفتن طولانی مدت در ارتفاعات بالا در افرادی که ممکن است در معرض خطر بالای فشار خون ریوی باشند.

گروه 4: فشار خون ریوی ناشی از لخته شدن خون به صورت مزمن یا انسداد در شریان ریوی

علل آن عبارتند از:

لخته شدن خون در ریه ها که آمبولی ریوی نامیده می شود.

تومورهایی که شریان ریوی را مسدود می کنند.

گروه 5: فشار خون ریوی ناشی از سایر شرایط و بیماری ها

علل عبارتند از:

اختلالات خونی، از جمله پلی سیتمی ورا و ترومبوسیتمی ضروری.

اختلالات التهابی مانند سارکوئیدوز.

اختلالات متابولیک، از جمله بیماری ذخیره گلیکوژن.

بیماری کلیوی.

سندرم آیزنمنگر ( سندرم آیزنمنگر نوعی بیماری مادرزادی قلبی است که باعث افزایش فشار خون ریوی می شود )

تشخیص و آزمایشات فشار خون ریوی

فشار خون ریوی چگونه تشخیص داده می شود؟

متخصص قلب و عروق یک معاینه فیزیکی انجام می دهد و آزمایش هایی را برای رسیدن به تشخیص فشار خون ریوی انجام می دهد. ابتدا، یک معاینه فیزیکی برای بررسی علائم فشار خون ریوی و همچنین سایر مشکلات قلبی یا ریوی خواهید داشت. در طول این مرحله پزشک از شما سوالاتی در مورد سلامتی و سابقه پزشکی شما بپرسد.

تشخیص فیزیکی فشار خون ریوی ممکن است دشوار باشد زیرا بسیاری از علائم PH مشابه علائم سایر بیماری ها است. بنابراین، پس از معاینه فیزیکی، ممکن است آزمایش‌هایی را برای دریافت اطلاعات بیشتر انجام دهید.

چه آزمایش هایی فشار خون ریوی را تشخیص می دهند؟

یکسری آزمایش‌ها فشار خون را در شریان‌های ریوی شما اندازه‌گیری می‌کنند از جمله :

کاتتریزاسیون طرف راست قلب : این آزمایش را کاتتریزاسیون شریان ریوی نیز می نامند. فشار داخل شریان های ریوی شما را اندازه گیری می کند و بررسی می کند که قلب شما چقدر خون می تواند در دقیقه پمپ کند.

اکوکاردیوگرام داپلر: اکو داپلر از امواج صوتی برای نشان دادن نحوه عملکرد بطن راست استفاده می کند. همچنین جریان خون را از طریق دریچه های قلب شما اندازه گیری می کند و اجازه می دهد تا فشار شریان ریوی سیستولیک محاسبه شود .

آزمایشات زیر به دنبال علت اصلی فشار خون ریوی هستند:

آزمایش خون: طیف وسیعی از مسائل مربوط به عملکرد اندام ها، سطح هورمون ها و عفونت ها را بررسی میکند . آزمایش‌های خونی خاص شامل پانل متابولیک کامل و شمارش کامل خون است.

سی تی اسکن قفسه سینه: به دنبال لخته های خون و سایر بیماری های ریوی است که ممکن است باعث افزایش فشار خون ریوی شما شود یا آن را بدتر کند.

عکس اشعه ایکس قفسه سینه: نشان می دهد که آیا بطن راست یا شریان های ریوی شما بزرگتر از آنچه باید باشد هستند یا خیر.

پلی سومنوگرام (PSG): این تست خواب شبانه بررسی می کند که آیا آپنه خواب دارید یا خیر.

اسکن تهویه/پرفیوژن ریوی (VQ): به دنبال لخته های خون در ریه های شما می گردد.

ممکن است یک آزمایش پیاده روی شش دقیقه ای نیز انجام دهید. این آزمایش نشان می دهد که در حین ورزش چقدر می توانید ورزش کنید و چه مقدار اکسیژن در خون شما در گردش است. نتایج نشان می دهد که آیا فشار خون ریوی شما خفیف است یا شدید.