کوآرکتاسیون، سبب باریک یا منقبض شدن آئورت (شریان اصلی که خون را از قلب به بدن می رساند) می گردد. باریک شدن شریان اصلی (آئورت)، که خون را به بدن می رساند. شریان های منشعب شده از این رگ، خون را به قسمت های فوقانی و تحتانی بدن می رسانند؛ باریک شدن آئورت در ناحیه این انشعابات، می تواند جریان خون را تحت تاثیر قرار دهد.
عوارض کوارکتاسیون آئورت بر قلب
کوارکتاسیون آئورت در بزرگسالان
به باریک شدن آئورت، در ناحیه بین انشعابات بالا تنه و پایین تنه، کوآرکتاسیون آئورت گفته می شود. این عارضه معمولاً در یک ناحیه مشخص و درست بعد از “قوس” آئورت بروز می یابد. انسداد آئورت می تواند سبب افزایش فشار خون در سر و بازو ها، و کاهش فشار خون در پا ها گردد.
ناهنجاری های دریچه آئورت (معمولاً دو لختی) نیز ممکن است در کنار کوآرکتاسیون وجود داشته باشند. گاهی اوقات، باریک شدن آئورت به قدری شدید است که اساساً هیچ ارتباطی بین بخش بالایی و پایینی آئورت وجود ندارد (قوس آئورت منقطع).
درمان کوآرکتاسیون در بزرگسالی
کوآرکتاسیون در هر سنی قابل ترمیم است، و بسته به شدت آن، باید به محض تشخیص دادن درمان شود. نوجوانان و بزرگسالان مبتلا به کوآرکتاسیون، اغلب می توانند با انجام کاتتریزاسیون قلبی تحت درمان قرار بگیرند.
علائم کوآرکتاسیون آئورت
کوآرکتاسیون معمولاً در بدو تولد هیچ علامتی ندارد، اما ممکن است در هفته اول پس از تولد، علائمی ایجاد نماید. نوزاد ممکن است دچار نارسایی احتقانی قلب یا فشار خون بالا گردد. در صورت خفیف بودن انسداد، فعالیت قلب افزایش چندانی نخواهد داشت و بنابراین کوآرکتاسیون علامتی ایجاد نمی کند. در برخی از کودکان و نوجوانان، کوآرکتاسیون تنها پس از ابتلا به هایپرتنشن (فشار خون بالا) تشخیص داده می شود.
بالا بودن فشار خون در بازو، از نشانه های رایج کوآرکتاسیون آئورت است. افراد جوانی که به این علامت دچار می شوند، باید سریعا درباره ابتلا به این عارضه مورد بررسی قرار گیرند. علائم کوارکتاسیون در بزرگسالان:
- سردرد
- مشکلات کلیوی
- سقط جنین مکرر
- فشار خون
- کمبود انرژی در هنگام استفاده از پاها
اما این علائم در جامعه عمومی بسیار شایع اند و علت ایجاد آن ها می تواند متفاوت باشد. شایع ترین مشکل ناشی از کوآرکتاسیون آئورت در بزرگسالان، فشار خون بالا می باشد. این عارضه می تواند پس از درمان کوآرکتاسیون نیز ادامه یابد. احتمال ادامه یافتن هایپرتنشن در افرادی که پس از پنج سالگی تحت ترمیم کوآرکتاسیون آئورت قرار می گیرند، بیشتر است.
درمان کوآرکتاسیون آئورت در کودکان
انسداد کوآرکتاسیون را می توان به کمک جراحی یا کاتتریزاسیون برطرف نمود. در حین کاتتریزاسیون قلبی، یک کاتتر مخصوص حاوی بالون در ناحیه انسداد قرار می گیرد. در این هنگام، بالون برای مدت کوتاهی باد شده و ناحیه منقبض را باز می کند. با باز شدن بالون، یک استنت فلزی درون رگ قرار می گیرد تا از بسته شدن مجدد آن جلوگیری نماید. سپس بالون و کاتتر برداشته می شوند.
در اغلب موارد، برای ترمیم کوآرکتاسیون از جراحی استفاده می شود. جراح، برای ترمیم کوآرکتاسیون، نیازی به عمل قلب باز ندارد و می تواند این کار را با روش های مختلفی انجام دهد. یکی از روش های جراحی، برداشتن ناحیه انسداد آئورت است. روش دیگر این است که بخشی از رگ خونی بازو یا بافتی از جنس مواد مصنوعی را روی ناحیه انسداد پیوند بزنند.
نوزادانی که به کوآرکتاسیون شدیدی مبتلا هستند، حتما باید برای رفع انسداد تحت جراحی قرار بگیرند. این کار می تواند نارسایی قلبی را در دوران نوزادی تسکین داده و از بروز مشکلات بعدی، مانند ابتلا به هایپرتنشن در بزرگسالی، جلوگیری کند.
مراقبت های بعد از درمان کوارکتاسیون در کودکان
اگر کوآرکتاسیون قلبی ترمیم شود و هیچگونه هایپرتنشن یا انسدادی باقی نماند، کودک ممکن است به اقدامات احتیاطی خاصی در مورد فعالیت بدنی نیاز نداشته باشد و بتواند بدون خطر به فعالیت های عادی خود بپردازد. برخی از کودکان مبتلا به انسداد شریان آئورت، هایپرتنشن، ناهنجاری های عضله قلب یا سایر نقص های قلبی، ممکن است مجبور باشند فعالیت بدنی خود را محدود نمایند. در این مورد با متخصص قلب کودکان مشورت کنید.
در بزرگسالان، انجام بیشتر فعالیت ها در این شرایط، احتمالاً بی خطر است. انجام ورزش های ایزومتریک سنگین، مانند وزنه برداری قدرتی، به خصوص در بیمارانی که دچار بزرگی آئورت شده اند، چندان توصیه نمی گردد، زیرا این ورزش ها فشار خون را به سرعت بالا می برند.
نتایج حاصل از جراحی، عموما مطلوب می باشد؛ اما نیاز به پیگیری طولانی مدت توسط متخصص قلب کودکان دارد. عود مجدد کوآرکتاسیون آئورت به ندرت اتفاق می افتد و ممکن است به جراحی دیگری برای رفع انسداد نیاز داشته باشد. اکثر بیمارانی که پس از ترمیم اولیه، مجدداً دچار کوآرکتاسیون آئورتی می شوند، معمولاً علامتی ندارند، و این امر، اهمیت ارزیابی منظم توسط پزشک را بیش از پیش نشان می دهد. این افراد احتمالا به مداخله بیشتری نیاز دارند.
به علاوه، فشار خون می تواند حتی پس از ترمیم انسداد آئورت نیز بالا بماند. امکان عود مجدد کوآرکتاسیون (آنوریسم)، در افرادی که در دوران کودکی تحت درمان کوآرکتاسیون قرار می‌گیرند، بیشتر می گردد و این افراد ممکن است در آینده نیاز به کاتتریزاسیون داشته باشند.
گاهی اوقات، سایر بخش‌های آئورت به گونه ای بزرگ می شوند (آنوریسم) که احتمال پارگی آن ها وجود داشته باشد؛ این افراد احتمالا به مداخله بیشتری نیاز دارند. از عوارض احتمالی دیگر این وضعیت، ابتلا به بیماری های عروقی است که فرد را در برابر حملات قلبی آسیب پذیر می کند. خطر ایجاد آنوریسم در عروق سر نیز، در افراد مبتلا به کوآرکتاسیون افزایش می یابد.
عفونت ناشی از کوآرکتاسیون، یک عارضه محتمل و غیر رایج است. بروز عفونت در افرادی که به طور همزمان با کوآرکتاسیون، مشکل دریچه آئورت غیرطبیعی نیز دارند، بسیار رایج تر می باشد. رعایت بهداشت دهانی برای همه بیماران توصیه می گردد.
