در صورت گرفتگی یا مسدود شدن رگهای قلب، جراحی قلب باز یک گزینه درمانی به شمار می رود. جریان خون، پس از عمل بای پس قلب، محل انسداد را دور زده و به مسیر خود ادامه می دهد. در این فرایند یک رگ سالم از پا، دست یا قفسه سینه برداشته و به دو طرف ناحیه انسداد پیوند داده می شود. با ایجاد این مسیر جدید، مقدار جریان خون رونده به عضله قلب بهبود می یابد.
لازم به ذکر است این جراحی، بیماری قلبی که عامل انسداد عروق شما شده است را درمان نمی کند (تصلب شرایین یا بیماری شریان های کرونری از جمله این موارد هستند)، بلکه عملکرد قلب را بهبود بخشیده و خطر مرگ ناشی از بیماری قلبی را کاهش میدهد. با این حال، این روش می تواند علائمی همچون درد قفسه سینه و تنگی نفس را برطرف کند.
در چه مواردی جراحی قلب باز یک درمان مناسب است؟
پزشک و بیمار در موارد زیر می توانند انجام این جراحی را در نظر داشته باشند:
- بیمار در اثر تنگی تعدادی از شریان های خون رسان به قلب، دچار درد شدید قفسه سینه شده و عضله قلب حتی در حالت استراحت یا با انجام فعالیت اندک دچار کمبود خون می شود.
- بیش از یک رگ در بدن بیمار مبتلا بوده و حفره اصلی پمپاژ خون در قلب (بطن چپ) عملکرد مناسبی ندارد.
- شریان کرونری سمت چپ قلب، دچار تنگی یا انسداد شدید شده است. این شریان بخش عمده خون رونده به بطن چپ را تامین می کند.
- فرد به انسداد شریانی دچار است که با استفاده از آنژیوپلاستی قابل درمان نیست. در آنژیوپلاستی یک بالون کوچک به طور موقت به محل تنگی وارد شده و با متورم شدن خود تنگی را برطرف می کند.
- فرد سابقه آنژیوپلاستی یا استنت گذاری ناموفق داشته و یا با وجود استنت گذاری در گذشته، شریان دوباره دچار تنگی شده است.
- .در صورتی که فرد به درمان های دیگر پاسخگو نباشد
- جراحی بای پس کرونری را می توان در شرایط اورژانسی همچون حمله قلبی نیز انجام داد.
عوارض عمل قلب باز
خطر ابتلا به عوارض معمولا پایین بوده و به سلامت عمومی فرد قبل از جراحی بستگی دارد. در صورتی که جراحی به صورت یک فرایند اورژانسی انجام شده یا فرد به بیماری های دیگری ابتلا داشته باشد، خطر ابتلا به عوارض بعد از عمل قلب باز بیشتر خواهد بود. آمفیزم، بیماری کلیوی، دیابت یا انسداد شریان های پا از جمله این بیماری ها هستند. اما عوارض احتمالی این فرایند شامل موارد زیر هستند:
- خونریزی
- ضربان نامنظم قلب
- عفونت زخم قفسه سینه
- )از دست دادن حافظه یا مشکل در شفافیت فکر (این مشکل ظرف 6 تا 12 ماه بهبود می یابد.
- مشکلات کلیوی
- سکته مغزی
- حمله قلبی (در صورتی که یک لخته خون بلافاصله پس از جراحی جدا شود، امکان بروز حمله قلبی وجود خواهد )داشت.
آمادگی برای عمل قلب باز
پزشک درباره تغییرات رژیم غذایی و محدودیت های فعالیتی قبل از جراحی برای بیمار توضیح خواهد داد. بیماران باید پس از جراحی جهت انجام برخی بررسی ها با جراح قلب خود ملاقات داشته باشند. قبل از فرایند، در صورتی که عمل بای پس کرونری به صورت اورژانسی انجام نشود، فرد در صبح روز جراحی در بیمارستان پذیرش می شود.
جراحی بای پس کرونری معمولا بین 3 تا 6 ساعت طول کشیده و نیازمند بیهوشی عمومی است. تعداد بای پس های مورد نیاز به محل و شدت انسداد ها در قلب بستگی دارد. در بیهوشی عمومی یک لوله در دهان بیمار جایگذاری و به دستگاه ونتیلاتور (تنفس مصنوعی) متصل می شود تا در طول فرایند و بلافاصله پس از جراحی وظیفه نفس کشیدن بیمار را بر عهده داشته باشد.
جراحی قلب باز چگونه انجام میشود؟
امروزه این جراحی با روش های مختلفی (بسته به تشخیص پزشک) صورت میپذیرد که در ادامه به آنها می پردازیم:
1_ جراحی بای پس کرونری با استفاده از پمپ
اغلب جراحی های بای پس کرونری از طریق یک برش بزرگ بر قفسه سینه انجام شده و دستگاه قلبی ریوی عملکرد پمپاژ خون در بدن بر عهده می گیرد. این جراحی تحت عنوان ((جراحی بای پس کرونری با استفاده از پمپ)) شناخته می شود. جراح از وسط سینه و در امتداد استخوان جناغ یک برش بزرگ ایجاد کرده و با باز کردن دنده ها به قلب دسترسی می یابد.
سپس، با تزریق یک داروی خاص قلب از کار ایستاده و دستگاه یاد شده وظیفه پمپاژ خون را بر عهده می گیرد. جراح قسمتی از یک رگ خونی سالم را برداشته و به بالا و پایین محل انسداد پیوند می زند تا جریان خون طبیعی به قلب از نو صورت گیرد.
2_ جراحی بای پس کرونری بدون استفاده از پمپ
جراح در این فرایند با استفاده از یک ابزار مخصوص قلب را در یک ناحیه خاص ثابت نگه داشته و در حین تپش آن، جراحی را انجام می دهد. این نوع جراحی به دلیل حرکت کردن قلب چالش برانگیز است. جراحی یاد شده برای همه افراد توصیه نمی شود.
3_ جراحی کم تهاجم
جراح، فرایند بای پس شریان کرونری را از طریق برش های کوچکی بر روی قفسه سینه و با استفاده از ابزار های رباتیک و تصویر برداری ویدیویی انجام می دهد. این جراحی با نام جراحی سوراخ کلید نیز شناخته می شود. پس از اتمام پیوند زدن، جراح ضربان قلب را احیا، بیمار را از دستگاه قلبی ریوی جدا و قفسه سینه را با استفاده از سیم های فلزی در حالت اولیه بخیه می کند. این سیم ها پس از بهبود یافتن استخوان ها نیز در بدن باقی می مانند.
بعد از جراحی
فرد 1 یا 2 روز در بخش مراقبت های ویژه (ICU) بستری می شود. لوله تنفسی تا زمان هوشیار شدن و کسب توانایی تنفس در راه هوایی بیمار باقی می ماند. بازتوانی قلبی اغلب قبل از مرخص شدن از بیمارستان شروع می شود. تیم درمان یک برنامه ورزشی و مطالعاتی برای بیمار طراحی کرده و به او ارائه می دهد. بیماران برنامه های پایشی را در یک مرکز درمان سرپایی ادامه داده تا بتواند برنامه بهبودی خود را در خانه اجرا کنند.
در صورت عدم ابتلا به عوارض، بیمار ظرف یک هفته از بیمارستان مرخص می شود. بیمار در این زمان نیز ممکن است انجام کار های روزمره یا پیاده روی های کوتاه را دشوار یابد. پس از مرخص شدن، در صورت تجربه هر کدام از موارد زیر باید با پزشک تماس گرفت:
- تب
- ضربان سریع قلب
- درد جدید یا تشدید یافته در اطراف زخم قفسه سینه
- قرمزی، خونریزی یا خروج دیگر ترشحات از زخم
جراحی قلب باز فیلم
میزان بهبودی بعد از جراحی قلب باز
پس از انجام جراحی، اغلب افراد احساس بهتری داشته و به مدت 10 تا 15 سال ابتلا به علائم را تجربه نمی کنند. البته، با گذشت زمان امکان گرفتگی رگ های دیگر یا حتی شریان پیوند شده نیز وجود دارد که در آن صورت به تکرار جراحی یا انجام آنژیوپلاستی نیاز خواهد بود. نتیجه جراحی و پیامد های بلند مدت آن به مصرف دارو های رقیق کننده خون، کاهنده فشار خون، کاهنده کلسترول خون و مدیریت دیابت بستگی خواهند داشت.
همچنین، پیروی از توصیه های پزشک درباره داشتن یک سبک زندگی سالم نیز ضرورت دارد. از جمله این توصیه ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مصرف سیگار را ترک کنید.
- از یک رژیم غذایی سالم پیروی کنید.
- به یک وزن مناسب رسیده و آن را حفظ کنید.
- به طور منظم ورزش کنید.
- استرس خود را مدیریت کنید.
در این مرکز عمل قلب باز توسط دکتر فروزان نیا فوق تخصص جراحی قلب و عروق، استاد دانشگاه تهران و دارای فلوشیپ پیوند قلب و ریه از انگلستان، انجام می شود. در کارنامه پزشکی ایشان می توان بیش از 20 هزار جراحی موفق در زمینه های زیر را مشاهده کرد:
جراحی عروق کرونر (به روش باز و بدون پمپ)
ترمیم و تعویض دریچه‌های قلب
جراحی دریچه‌های قلب به روش ترانس کاتتر
جراحی آئورت
جراحی بیماری‌های مادرزادی قلب
جراحی تومورهای قلب
خانم
یکشنبه ۲۸ شهریور ۰( 2 سال پیش)
تعداد بازدید: 243
مشاهده پرسش
