در این مقاله قصد داریم درباره ی تاخیر در به هوش آمدن پس از عمل قلب باز، علل آن، مراقبت ها و توصیه های لازم صحبت کنیم.
احتمالاً به یک اتاق بهبودی منتقل خواهید شد که در آنجا پزشک متخصص بیهوشی شما همچنان بر تنفس و عملکرد قلب شما نظارت می کند. بعضی از افراد با از بین رفتن بیهوشی، احساس خواب آلودگی یا گیجی و اضطراب را تجربه می کنند که اصطلاحا به آن “دلیریوم” گفته می شود و آن را در مقاله دیگری بررسی خواهیم کرد؛ اما بیشتر بیماران، کاملا خوب هستند.
ممکن است عوارض جانبی مانند حالت تهوع یا لرز و گاهی استفراغ را تجربه کنید. اگر هر یک از این عوارض جانبی را تجربه کنید، پزشک متخصص بیهوشی داروهایی را برای بهتر شدن شما تجویز می کند.
مدت زمان به هوش امدن بعد از عمل قلب باز
احتمالاً می دانید که در طی اعمال جراحی بیمار، نوعی بیهوشی برای جلوگیری از احساس درد در طی عمل دریافت خواهد کرد. بسته به نوع بیهوشی (بی حسی موضعی، بیهوشی عمومی یا هر چیز دیگری در این بین) و سایر خصوصیات فردی سلامت بیمار ممکن است مدت زمان ریکاوری یا هوشیاری کامل متفاوت باشد.
علت به هوش نیامدن بعد از عمل قلب باز
در طی بیهوشی عمومی، متخصص بیهوشی به شما داروهایی می دهد که باعث از هوش رفتن شما می شود. پس از اتمام جراحی، او داروهایی با اثر معکوس به شما خواهد داد تا به هوش بیایید؛ اما بلافاصله بیدار نخواهید شد.
در صورتیکه بیمار شرایط پایداری داشته باشد در همان ساعت اولیه (2 الی 3 ساعت) پس از عمل به هوش میآید، اما در صورت بروز عوارض یا صلاحدید جراح برای پایدارتر شدن شرایط بیمار، ممکن است تا چندین روز به طول بیانجامد. پزشک با توجه به عواملی مانند :
- افت فشار
- خون ریزی زیاد در طول عمل
- کاهش ضربان قلب
- مشکل در تنفس
ممکن است، به هوش آمدن بیمار را به به تعویق بیندازد تا بیمار به شرایط پایداری برسد.
تأخیر در به هوش آمدن پس از عمل جراحی قلب
ابتدا لازم است با تعریف کما یا اغما آشنا شویم؛ زیرا بیهوش کردن بیمار در طی عمل جراحی نوعی کمای القا شده یا کمای تعمدی می باشد.
کما یک وضعیت عمیق ناخودآگاه همراه با بیهوشی است که با خواب، متفاوت است؛ زیرا فرد قادر به بیدار شدن نیست. این رخداد، مرگ مغزی نیز نیست. در حالت کما، بیمار زنده است، اما نمیتواند به محیط طبیعی خود پاسخ دهد.
کما می تواند به دلایل متفاوتی از جمله آسیب به سر، سکته مغزی، بیماری های متابولیک و غیره ایجاد شود. اما همانطور که پیش تر ذکر شد، نوعی از کما که در اینجا مد نظر ما است، کمای القا شده یا کمای تعمدی می باشد که فرآیندی برگشت پذیر بوده و در طی اعمال جراحی توسط متخصص بیهوشی برای بیهوش کردن بیمار استفاده می شود و پس از پایان جراحی بیمار هوشیار خواهد شد.
بهبودی کامل از بیهوشی عمومی معمولاً حدود 45 دقیقه تا یک ساعت طول می کشد. در بعضی موارد، بسته به نوع عمل و داروهایی که در حین یا بعد از جراحی داده می شوند، ممکن است این دوره کمی بیشتر باشد.
عدم تحریک و تأخیر در بیداری یکی از شایعترین مشکلات زودرس بدنبال بیهوشی عمومی است. اما کما طولانی مدت واقعی بعد از عمل تقریباً غیر معمول است و احتمال وقوع آن کمتر از 0.08 درصد پس از جراحی عمومی می باشد؛ لازم به ذکر است این عارضه به میزان بیشتری پس از جراحی های قلب دیده می شود.
علت به هوش نیامدن بیمار بعد از عمل
تأخیر در به هوش آمدن ممکن است در هر فردی پس از عمل اتفاق بیافتد اما دلایل زیر محتمل ترین شرایط برای وقوع این عارضه می باشند:
- سن بالا
- نارسایی کلیوی و کبدی (تأخیر در متابولیسم و دفع داروهای بیهوشی)
- جراحی اورژانسی
- سابقه تاخیردر به هوش آمدن پس از جراحی قبلی
- اختلالات مغزی از قبل
- افت فشار خون قبل از عمل
- نارسایی ارگان های بعد از عمل
- سپسیس یا عفونت
عمل قلب باز
یکی از راههای درمان سرخرگهای تنگ یا مسدودشده این است که از هر کدام از رگهای سالم بدن، رگی برداشته و آن را به ناحیه مسدود شده سرخرگ کرونری پیوند بزنیم. از جمله رگهایی که برای این عمل پیوند به کار میرود، میتوان به رگهای پا یا سرخرگهای ناحیه سینه اشاره کرد.
البته از رگهای مچ دست هم میتوان برای این جراحی استفاده کرد. جراح قلب یک سر رگ پیوندی را به بالای قسمت مسدودشده و سر دیگر را به پایین این قسمت متصل میکند. به این ترتیب خون، از طریق رگ پیوندی از مسیر مسدودشده میانبر میزند و به قلب میرسد. به این درمان، عمل جراحی بای پس شریان کرونری میگویند.
اگر جراح قلب بخواهد با روش سنتی سرخرگ کرونری مسدودشده را پیوند بزند؛ ابتدا قسمت میانی استخوان جناق شکافته میشود (استرنوتومی) و سپس به طور موقت ضربان قلب را متوقف میکند.
او برای باز کردن سینه، استخوان جناغ شخص را از طول به دو قسمت تقسیم میکند و آنها را از هم جدا میکند. پزشک پس از مشاهده قلب، لولههایی را وارد قلب میکند تا خون توسط دستگاه بایپس قلبیریوی در بدن پمپ شود.
وجود این دستگاه در حینی که ضربان قلب متوقف شده است، برای پمپ خون ضروری است.
- از شما خواسته میشود اگر زیورآلات یا اشیای دیگری دارید که باعت ایجاد تداخل در طی عمل جراحی میشود، آنها را درآورید
- در مرحله بعدی باید لباس بیمارستان را بپوشید و مثانه خود را خالی کنید
- یک تکنسین اتاق عمل ، مسیر تزریق وریدی را از ورید دست یا بازویتان برقرار خواهد کرد. به منظور نشان دادن ضربان قلب و فشار و آزمایش خون، کاتترهای دیگری هم به گردن و مچ دستتان متصل میشوند
- از پشت روی تخت جراحی میخوابید
- پزشک متخصص هوشبری دائما ضربان قلب، فشار خون، تنفس و میزان اکسیژن خونتان را در طول عمل جراحی بررسی خواهد کرد. پس از بیهوشی، لولهای تنفسی در حلقتان قرار خواهد گرفت و سپس دستگاه ونتیلاتور به شما متصل خواهد شد. این دستگاه در حین عمل جراحی قلب به جای شما نفس خواهد کشید
- کاتتری هم به مثانهتان متصل خواهد شد تا ادرارتان را تخلیه کند
- با محلول ضدعفونی پوست ناحیهای که قرار است جراحی روی آن انجام شود، پاک میشود
- پس از اینکه تمام لولهها و مانیتورها در جایی که باید باشند، مستقر شدند؛ پزشکتان در یک یا دو پا یا یکی از مچهای دستتان برشی ایجاد میکند تا به این ترتیب بتواند به رگهای خونی که برای پیوند نیاز دارد دسترسی یابد
- در مرحله بعد جراح قلب و عروق قسمت میانی قفسه سینه بیمار را میشکافد
- او سپس استخوان جناغ سینه را از طول به دو نیم تقسیم میکند و آنها را از هم دور میکند تا بتواند قلبتان را ببیند
مراقبت های لازم در زمان به هوش نیامدن بیمار
پس از وقوع این عارضه، اعضای تیم جراحی شامل جراح قلب، متخصص بیهوشی، متخصص داخلی قلب برای جلسه بررسی علل احتمالی و معاینه بیمار بر بالین وی حاضر خواهند شد و علل مختلف ارزیابی خواهند شد.
آزمایشات و تست های لازم طبق پروتکل درمانی انجام خواهند شد. میزان دارو های بیهوشی دریافتی بیمار بار دیگر چک خواهد شد و در صورت لزوم آنتی دوت یا مهارکننده داروهای بیهوشی به بیمار تزریق خواهد شد.
در صورت شک به اختلالات نورولوژیک (اعم از خونریزی مغزی، سکته مغزی و غیره) تصویربرداری های لازم (MRI یا CT-SCAN) انجام خواهد شد.
بیمار تا بهبود شرایط و هشیاری کامل در بخش مراقبت های ویژه (ICU) تحت نظر خواهد بود و پس از تأیید جراح و متخصص بیهوشی و اطمینان از پایدار بودن شرایط ، بیمار به بخش عادی منتقل خواهد شد.
دکتر خلیل فروزان نیا جراح قلب در تهران