جراح طی عمل جراحی بای پس قلب (عمل قلب باز)، از یک رگ خونی سالم در قسمت دیگری از بدن، مانند پا استفاده می کند، تا یک مسیر جایگزین در اطراف رگ های باریک یا مسدود شده ی عروق قلب ایجاد کند. این جراحی منجر به ایجاد جریان طبیعی خون به عضله قلب می شود. طی این فرآیند، تیم پزشکی علائم حیاتی شما مانند فشار خون، ریتم قلب و سطح اکسیژن خون را کنترل می کنند.
مراحل انجام عمل بای پس قلب
1_ بازکردن قفسه سینه
قفسه دنده که باز می شود، تمام اندام های داخلی درون حفره قفسه سینه در معرض دید قرار می گیرد (استرنوتومی). در مرحله بعد جراح شما پوشش کیسه مانند (پریکارد)، که از قلب محافظت می کند را برش می دهد تا به قلب، دسترسی پیدا کند. عروق کرونر در جلو و عقب قلب قرار دارند.
2_ خارج کردن ورید برای پیوند رگ خونی
از این رگ های خونی به عنوان پیوند بای پس در اطراف رگ های تنگ یا مسدود شده ی عروق کرونر قلب استفاده می شود. جراح می تواند تکه ای از یک رگ خونی سالم را از نواحی دیگر بدن خارج کند، مانند:
- داخل پا و بازو
- بازو
- پشت دیواره قفسه سینه
1_استفاده از رگ پا و بازو
در حالی که حفره قفسه سینه باز می شود، دستیار جراح می تواند رگ خونی سالم را از بازو (شریان رادیال) یا پا (ورید صافنوس) خارج کند.
2_استفاده از شریان دیواره قفسه سینه برای پیوند در جراحی قلب باز
علاوه بر ورید صافنوس و شریان های رادیال، می توان از رگ های خونی دیگری برای پیوند استفاده کرد. در حقیقت شریان های پستانی داخلی چپ و راست به دلیل نزدیکی به قلب مورد پسند بسیاری از پزشکان قرار دارند. این شریان ها علاوه بر موقعیت خود دارای دو مزیت دیگر نیز می باشند:
- شریان های پستانی از قبل به شریان اصلی (آئورت) متصل شده اند. این بدان معنی است که فقط انتهای دیگر آن ها را باید قطع کرد و بر روی شریان کرونر بیمار پیوند زد.
- این دو شریان، بیشتر از یک ورید صافنوس به جریان خون شدید عادت کرده اند. (وریدها خون را از بدن به قلب منتقل می کنند و زیاد تحت فشار نیستند.) بنابراین این دو شریان ممکن است سال های پس از جراحی دوام بیشتری داشته باشد.
3_ اتصال دستگاه بای پس قلب و ریه
پس از اتصال دستگاه قلب و ریه، خونرسانی از قلب به سایر نواحی بدن با بستن آئورت متوقف شده و از طریق دستگاه بای پس قلب و ریه تغییر مسیر می دهد.
جراح با یک دارو ضربان قلب را متوقف می کند و تا زمانی که پیوندهای جدید قرار نگیرند، قلب شما نمی تپد.
4_ بای پس عروق کرونر بیمار
جراح شروع به اعمال جراحی بر روی عروق کرونر می کند. ورید جدا شده در محلول نمکی استریل به طول مناسب بریده می شود. جراح سر رگ خونی را به آئورت و سر دیگر آن را به بخشی از عروق کرونر که باریک یا مسدود شده، متصل می کند.
در مورد شریان های پستانی داخلی چپ و راست، یک سر آن ها به دیواره قفسه سینه و سر دیگر به شریان کرونر متصل می شود.
صرف نظر از استفاده از کدام نوع رگ، خون غنی از اکسیژن در اطراف قسمت باریک یا مسدود شده عروق کرونر برقرار می شود.
5_جلوگیری از خون ریزی، حین جراحی
6_ راه اندازی مجدد قلب
7_ بستن حفره قفسه سینه
قبل از بستن جناغ، جراح چندین لوله کوچک را در داخل حفره قفسه سینه قرار می دهد که یک سر آن ها از طریق یک برش در قسمت فوقانی شکم از بدن خارج می شوند. این لوله ها باعث تخلیه مایعات اضافی از قفسه سینه می گردند. سپس جراح قفسه دنده ها را می بندد و با استفاده از سیم های فلزی دو نیمه جناغ را به هم نزدیک می کند. سرانجام، جراح با بخیه های بسیار قوی، بافت های نرم و عضلات قفسه سینه به یکدیگر متصل می کند. جراحی بدون عارضه، بسته به تعداد عروق معمولاً 3 تا 6 ساعت طول می کشد.
اگرچه روش عمل قلب باز یک روش نسبتاً ایمن می باشد، اما خطرات خاصی را نیز بهمراه دارد. بهتر است در مورد خطرات جراحی قلب باز از قبل با جراح خود مشورت کنید.
دکتر سید خلیل فروزان نیا جراح قلب