بیمارانی که دریچه آنها از نوع مکانیکی (فلزی) است جهت جلوگیری از ایجاد لخته خون، باید مادام العمر قرص وارفارین مصرف کنند. مصرف نکردن آن سبب ایجاد لخته بر روی دریچه شده و بیماران را با مشکلات بسیار حاد و جدی رو به رو خواهد کرد.
بیمارانی که نوع دریچه آنها از نوع بافتی یا انسانی است، فقط سه ماه پس از عمل نیاز به مصرف وارفارین دارند و پس از آن توسط پزشک معالج برنامه مصرف سایر داروها داده خواهد شد.
علاوه بر بیماران دریچهای، در بیماران با ریتم فیبریلاسیون دهلیزی، آمبولی شریانی، وجود لخته داخل قلب، ترومبوز وریدهای عمقی و … ممکن است وارفارین تجویز شود.
نحوه مصرف وارفارین
نکات قابل توجه حین مصرف قرص وارفارین
- مقدار مصرف دارو بستگی به نظر پزشک شما دارد. پس خودسرانه مقدار آن را کاهش یا افزایش ندهید
- از آنجایی که مقدار مصرف دارو در اشخاص مختلف، متفاوت است هیچ گاه مقدار مصرفی خود را به دیگری توصیه نکنید
- دارو را همیشه در ساعت معینی از روز مصرف کنید
- دارو را در ظرف شیشه ای و بدور از نور، رطوبت و گرما نگاه دارید
- قرص وارفارین را با معده خالی مصرف کنید تا بهتر جذب شود
- در صورتی که احتمال فراموش کردن مصرف دارو را می دهید حتما به یک نفر از اعضاء خانواده بسپارید تا شما را یادآوری کند
- در صورتی که مصرف دارو را در یک روز فراموش کردید به محض متوجه شدن در همان روز، دارو را مصرف کنید. اما اگر روز بعد متوجه شدید، مقدار آنرا 2 برابر نکنید. حتما فردای آنروز PT-INR را چک کنید و به پزشک خود اطلاع دهید
- در صورت مصرف هرگونه دارو همزمان با وارفارین حتی قرصهای ویتامین حتما با پزشک خود مشورت کنید. (مصرف همزمان وارفارین با ویتامین کا مجاز نیست)
- هنگام کار با وسایلی که ممکن است موجب جراحت ، زخم و خونریزی شوند، احتیاط لازم را به عمل آورید و به خاطر داشته باشید که در صورت بریدگی، خون شما دیرتر از زمان عادی بند می آید
- کارت شناسایی خود را همیشه همراه داشته باشید. (کارتی که نوع بیماری، نوع عمل جراحی و نوع دریچه در آن ذکر شده باشد.)
- همزمان با مصرف وارفارین از قرص مسکن بدون اجازه پزشک استفاده نکنید
- در صورت بروز تب، ابتلا به بیماری خاص، تغییر در رژیم غذایی مانند دیابت و بطور کلی بروز هر اتفاق جدیدی را به پزشک خود یا هر پزشک قابل دسترس دیگری اطلاع دهید
- بصورت دوره ای هر 6 ماه یک بار آزمایش ادرار و مدفوع بدهید
وارفارین و ویتامین k
- مهمترین عامل تغذیه ای که بر عملکرد وارفارین تاثیر گذار می باشد، میزان ویتامین K موجود در رژیم غذایی است
- زمانیکه غذاهای سرشار از ویتامین کا مصرف شود، اثر وارفارین کاهش میابد و وقتی غذاهایی که میزان ویتامین کا در انها کمتر است مصرف شود، اثر وارفارین تشدید شده و احتمال خونریزی بیشتر می گردد. به همین دلیل توصیه می گردد که میزان ثابتی از غذاهای حاوی ویتامین کا مصرف شود و نباید بدون مشورت با متخصص تغذیه و پزشک معالج تغییری در رژیم غذایی ایجاد شود. اگر در یک روز از چند غذای حاوی مقدار متوسط این ویتامین استفاده کردید بدانید که مقدار زیادی از این ویتامین در این روز دریافت نموده اید، به همین دلیل سعی کنید مقدار ویتامین کا غذاهای مصرفی خود را محاسبه و کنترل کنید
- در نظر داشته باشید بسیاری از گیاهان دارویی میتوانند باعث اختلال عملکرد وارفارین شوند؛ بدون مشورت با پزشک خود هیچ داروی گیاهی جدیدی به رژیم غذایی خود اضافه نکنید
آیا گردو حاوى ميزان زيادى ویتامین K است؟
به استثنای آجیل کاج و بادام زمینی، که به ترتیب هر 100 گرم آن ها حاوی 53.9 و 34.8 میکروگرم فیلوکوينون هستند، آجیل ها منابع مهم ویتامین K نیستند. به همین ترتیب، بیشتر میوه ها نيز به جز برخى از انواع توت ها، میوه های سبز و آلوها منابع مهم ویتامین K نیستند.
مواد غذایی که با قرص وارفارین تداخل دارند
در جدول زیر مواد غذایی که با وارفارین تداخل دارند ذکر شده است ولی به منظور راحتی بیمار، توصیه میشود که رژیم غذایی متعادل رعایت شود تا بتوان راحتتر میزان متوسط نیاز بیمار به وارفارین برای رسیدن آزمایش PT-INR به حد قابل قبول را مشخص نمود.
آزمایش PT-INR
در زمان مصرف قرص وارفارین طبق برنامه زمانبندی شده توسط پزشک معالج بایستی آزمایش PT-INR انجام شود که میزان آن برحسب نوع و محل دریچه متغیر است و حدود آن برای هر بیمار توسط پزشک معالج تعیین میشود.
تا زمانیکه در بیمارستان بستری هستید روزانه یک بار آزمایش PT-INR انجام میشود تا مقدار لازم قرص وارفارین مشخص شود. پس از ترخیص، در فواصل روز دوم، هفته اول، هفته دوم و هفته چهارم و در صورت کنترل آن و مشخص شدن مقدار قرص وارفارین، ماهی یک بار انجام این آزمایش کافی است. البته در بعضی از بیماران انجام زودتر این آزمایش با نظر پزشک معالج لازم است. پس از هر بار آزمایش مقدار PT-INR را به اطلاع پزشک معالج خود برسانید.
مصرف طولانی مدت وارفارین در صورتی که بطور منظم با انجام آزمایش خون همراه باشد و قرص وارفارین بر اساس جواب PT-INR تجویز شود و میزان PT-INR کنترل گردد، هیچ مشکلی ایجاد نخواهد کرد.
آزمایش PT-INR با دو روش انجام آزمایش با گرفتن نمونه خون در آزمایشگاه یا استفاده از دستگاه مخصوص کنترل PT در منزل قابل انجام است.
تداخل دارویی با وارفارین
مصرف یک سری از داروها به شرح ذیل سبب تداخل با وارفارین میشود و بیمار لازم است قبل از مصرف آنها با پزشک معالج مشورت نماید.
داروهای افزایش دهنده PT- INR
آسپرین- بروفن- ایندومتاسین- مفنامیک اسید- داروهای ضد قند- سایمتدین- آلوپرینول- کلوفیبرات- جم فیبروزیل- هپارین- ایزونیازید- متی مازول- مترونیدازول- مصرف مشروبات الکلی- کلرامفنیکل- اریترومایسین- دانازول- دیازوکساید- دکستروتیروکسین- گلوکاگون- هپارین- واکسن انفولولانزا- کتوکونازول- مپریدین- متوتروکساید- متیل دوپا- نالیدیکسیک اسید- نفیدیپین یا آدالات- فنیل بوتازون- کینیدین- استرپتوکیناز- هورمونهای تیروئید- وراپامیل- ویتامین A و E
داروهای کاهش دهنده PT- INR
قرص های ضدبارداری- کاربامازپین- شربت معده- سیگار- ویتامینk – قرصهای ادرارآور- کلروبوتانول- کولسلیرامین- ریفامپین- استروژنها- داروهای ملین
علایم هشداردهنده افزایش PT-INR که با بروز آن، آزمایش جدید PT-INR را انجام داده و به پزشک خود باید مراجعه کنید:
- خونریزی از لثه هنگام مسواک زدن
- وجود مدفوع سیاه رنگ
- خونریزی زیر جلدی
- کبودی بی دلیل روی پوست
- خونریزی بی دلیل از بینی
- خونریزی شدید و غیر طبیعی در دوران قاعدگی
- پیدایش خون در ادرار
- درد یا تورم شکم
- سرفه یا خلط خونی
- سردرد شدید مداوم
- درد ، سفتی یا تورم مفاصل
- استفراغ خونی
دکتر سید خلیل فروزان نیا فوق تخصص جراحی قلب