ایست قلبی (SCA) یک بیماری است که در آن قلب به صورت ناگهانی و غیر منتظره از تپیدن باز می ایستد. در صورت اتفاق افتادن این وضعیت، جریان خون به مغز و دیگر ارگان های حیاتی متوقف می شود. ایست قلبی معمولا در صورتی که در عرض چند دقیقه درمان نشود موجب مرگ می شود. ایست قلبی معمولا بصورت ناگهانی اتفاق می افتد، پس حائز اهمیت است بدانیم چه کسانی در معرض ایست قلبی هستند؟
ایست قلبی چگونه رخ میدهد؟
درک چگونگی عملکرد قلب به درک ایست قلبی کمک می کند. قلب یک سیستم الکتریکی دارد که ریتم و سرعت ضربان قلب را کنترل می کند. مشکل در سیستم الکتریکی قلب می تواند منجر به ضربان قلب نامنظم شود که آریتمی نامیده می شود.
چندین نوع آریتمی وجود دارد. در طول یک آریتمی قلبی ممکن است خیلی سریع، خیلی آهسته و یا با ریتم نامنظم تپش داشته باشد. بعضی آریتمی ها می توانند منجر به متوقف شدن پمپاژ قلب به بدن شوند که SCA نامیده می شوند.
منظور از SCA، سکته قلبی نیست. سکته قلبی در صورتی رخ می دهد که جریان خون به بخشی از عضله قلب متوقف شود. در حمله قلبی معمولا تپیدن قلب به صورت ناگهانی متوقف نمی شود. افراد دچار بیماری قلبی از نظر SCA در ریسک بالاتری قرار دارند. با این حال این اتفاق می تواند در افراد ظاهرا سالم و بدون بیماری قلبی شناخته شده یا بدون ریسک فاکتورهای لازم نیز رخ دهد.
تنها راه درمان ایست قلبی
اکثر افرادی که دچار ایست قلبی می شوند فوت می کنند. درمان سریع آن با یک دفیبریلاتور می توانند نجات دهنده زندگی باشد. دفیبریلاتور وسیله ای است که به قلب شوک الکتریکی می دهد تا ریتم طبیعی آن را بازگرداند.
چه کسانی در معرض ایست قلبی قرار دارند؟
فیبریلاسیون بطنی نوعی آریتمی است که موجب ایست ناگهانی قلب (SCA) می شود. در این شرایط، بطن ها (حفره های پایینی قلب) به صورت طبیعی منقبض نمی شوند. در عوض لرزش های بسیار سریع و نامنظمی دارند. زمانی که این اتفاق رخ می دهد قلب هیچ خونی به بدن پمپاژ نمی کند یا مقدار آن بسیار کم است. فیبریلاسیون در صورت عدم درمان در عرض چند دقیقه موجب مرگ می شود.
دیگر مشکلات سیستم الکتریکی قلب نیز می توانند باعث ایست ناگهانی قلب شوند. برای مثال زمانی که که سرعت پیام های الکتریکی قلب بسیار آهسته شده و متوقف شود و یا در صورتیکه عضله قلب به پیام های الکتریکی قلب پاسخ ندهد. موارد زیر نیز بیماری هایی هستند که احتمال ایست قلبی را در افراد افزایش می دهند:
1_ بیماری ایسکمیک قلبی
بیماری ایسکمیک قلبی یک بیماری است که در آن ماده ای مومی شکل به نام پلاک در شریان های کرونر قلب ایجاد می شود. این شریان ها خون غنی از اکسیژن را به ماهیچه قلب شما می رسانند. پلاک شریان ها را تنگ کرده و جریان خون به عضله قلب شما را کاهش می دهد. در نهایت ناحیه ای از پلاک ممکن است پاره شود (باز شود). این امر باعث تشکیل یک لخته خون روی سطح پلاک می شود.
لخته خون می تواند جریان خون غنی از اکسیژن را به بخشی از قلب که توسط این شریان خونرسانی می شود به صورت نسبی یا کامل مسدود کند. این امر منجر به حمله قلبی می شود. در حمله قلبی، بعضی از سلول های عضله قلب مرده و با بافت اسکار جایگزین می شوند. بافت اسکار سیستم الکتریکی قلب را تخریب می کند. در نتیجه پیام های الکتریکی قلب به صورت غیرعادی درون قلب منتشر می شوند. این تغییرات خطر آریتمی های خطرناک و ایست ناگهانی را افزایش می دهد.
علت اکثر ایست های قلبی، بیماری ایسکمیک قلبی در بزرگسالان است. با این حال بسیاری از این بزرگسالان قبل از دچار شدن به ایست قلبی هیچ علامتی حاکی از بیماری قلبی ندارند.
2_ تنش فیزیکی
انواع خاصی از تنش فیزیکی می توانند منجر به اختلال در سیستم الکتریکی قلب شوند. مثال ها شامل:
- فعالیت فیزیکی شدید قلب. در طول فعالیت فیزیکی شدید هورمون آدرنالین ترشح می شود. این هورمون می تواند موجب شعله ور شدن SCA در افراد دارای مشکلات قلبی شود.
- سطوح بسیار پایین پتاسیم یا منیزیم . این مواد معدنی نقش مهمی در پیام رسانی الکتریکی قلب دارند.
- از دست دادن میزان زیاد خون.
- کمبود شدید اکسیژن
3_ اختلالات ارثی
در برخی افراد میزان آریتمی بیشتر است. دلیل این مسئله ارثی است، یعنی از طریق ژن ها از والدین به فرزندان به ارث می رسد. این افراد از نظر خطر ابتلا به ایست قلبی در خطر بیشتری هستند.
4_ تغییرات ساختاری در قلب
تغییر در اندازه طبیعی قلب می تواند روی سیستم الکتریکی آن تاثیر بگذارد. مثال هایی از این تغییرات شامل بزرگ شدن قلب به دلیل فشار خون بالا یا بیماری قلبی پیشرفته است. عفونت های قلبی نیز ممکن است موجب تغییرات ساختاری در قلب شوند.
عوامل خطر ایست ناگهانی قلب
خطر ایست قلبی ناگهانی (SCA) در موارد زیر افزایش می یابد:
- بالا رفتن سن
- جنسیت مذکر. مردان نسبت به زنان احتمال بیشتری برای دچار شدن به SCA دارند.
- سوء مصرف دارو یا الکل
- حمله قلبی
- نارسایی قلبی
- شما قبلا تجربه ایست قلبی داشته اید.
اگر تاکنون دچار ایست قلبی شده اید، از جهت احتمال وقوع دوباره آن، در خطر زیادی قرار دارید. تحقیقات نشان می دهند که دفیبریلاتور کاشتنی قلبی (ICD) احتمال مرگ در نتیجه SCA مجدد را کاهش می دهد. ICD از طریق جراحی زیر پوست در قفسه سینه یا شکم قرار داده می شود. این وسیله از طریق سیم با الکترودهایی مرتبط است که به حفره های قلبی متصل هستند.
