بیماری وجود لخته خونی در ورید (معمولا ورید های موجود در ساق پا)، DVT یا ترومبوز ورید عمقی می گویند. DVT می تواند خطرناک باشد. اگر فکر می کنید که به DVT مبتلا شده اید، حتما در اسرع وقت به پزشک مراجعه نمایید. جهت تشخیص دقیق در ادامه مقاله عکس هایی از لخته شدن خون در پا ارائه داده ایم.
علائم وجود لخته خون در پاها
علائم وجود DVT در پا عبارتند از:
- درد ضربان دار یا گرفتگی در یک پا (و به ندرت هر دو پا)، معمولاً در ساق پا یا ران
- تورم در یک پا (به ندرت هر دو پا)
- گرم شدن پوست در اطراف ناحیه دردناک
- قرمزی یا تیرگی پوست در اطراف ناحیه دردناک
- تورم وریدی به گونه ای که در هنگام لمس، سفت یا دردناک باشند
- تنگی نفس
- درد قفسه سینه
عکس لخته شدن خون در پا
چه کسانی در معرض ایجاد لخته های خونی در پا قرار دارند؟
- افراد بالای 60 سال
- افراد دارای اضافه وزن
- افراد سیگاری
- افرادی که سابقا به DVT ابتلا داشته اند
- افرادی که از قرص های ضد بارداری یا HRT استفاده می کنند
- افراد مبتلا به سرطان یا نارسایی قلبی
- افراد مبتلا به واریس
🔔 برخی شرایط موقت نیز می توانند خطر ابتلا به DVT را افزایش دهند. این شرایط شامل موارد زیر است:
- اگر در بیمارستان بستری هستید یا اخیراً از آن جا مرخص شده اید، به خصوص اگر نمی توانید زیاد حرکت کنید (مانند شرایط بعد از عمل جراحی)
- اگر استراحت مطلق دارید
- اگر با هواپیما، ماشین یا قطار به یک سفر طولانی (بیش از 3 ساعت) می روید
- اگر باردار هستید یا تا حدود 6 هفته پیش بچه دار شده اید
- کم آبی بدن
- گاهی اوقات DVT ممکن است بدون هیچ دلیل واضحی اتفاق بیفتد.
نحوه تشخیص وجود لخته خون در بدن یا پا
اگر پزشک به وجود DVT مشکوک باشد، باید در عرض 24 ساعت، بیمار را برای انجام سونوگرافی به بیمارستان ارجاع دهد. اسکن انجام شده نشان می دهد که آیا خون به طور طبیعی در ورید جریان دارد یا خیر. همچنین، ممکن است از تصویر برداری وریدی به کمک اشعه ایکس (ونوگرام) استفاده گردد. برای انجام این کار، نوعی رنگ به بدن بیمار تزریق می شود تا موقعیت قرارگیری لخته خون را نشان دهد.
درمان لخته شدن خون در پا
احتمالا پیش از مشخص شدن نتیجه سونوگرافی، نوعی داروی ضد انعقاد (رقیق کننده خون) به نام هپارین به بیمار تزریق می گردد. پس از تشخیص لخته خون، درمان اصلی شامل استفاده از قرص های ضد انعقادی مانند وارفارین و ریواروکسابان است. این قرص ها حداقل باید به مدت 3 ماه مصرف شوند.
در صورتی که استفاده از داروی ضد انعقاد برای بیمار مقدور نباشد، پزشک ممکن است با قرار دادن یک فیلتر در ورید بزرگ شکمی (ورید اجوف در شکم)، از حرکت لخته های خون به سمت قلب و ریه جلوگیری نماید. این فیلتر می تواند لخته های خونی موجود در پاها را به دام بیندازد.
درمان جدیدتر این عارضه، شامل خرد کردن و خارج نمودن لخته خونی از طریق قرار گرفتن یک لوله کوچک در ورید است. بیمار معمولاً تا چند ماه پس از این درمان، به مصرف دارو های ضد انعقاد نیاز دارد.
درمان DVT در دوران بارداری متفاوت است. در این شرایط، DVT به کمک تزریق نوعی داروی ضد انعقاد درمان می شود. این تزریق باید در طول دوران باقی مانده از بارداری و تا هنگام 6 ماهگی نوزاد ادامه یابد.
مراقبت های پس از درمان لخته شدن خون در پا
ایجاد برخی تغییرات کوچک در سبک زندگی، می تواند به بهبود بیمار پس از ابتلا به DVT کمک نماید. بهتر است موارد زیر را پس از ترک بیمارستان انجام دهید:
- پیاده روی منظم
- بالا نگه داشتن پای آسیب دیده در هنگام نشستن به تعویق انداختن پرواز ها یا سفر های طولانی
- مدت، حداقل تا 2 هفته پس از شروع مصرف دارو های ضد انعقاد
نکاتی برای پیشگیری از لخته شدن خون در پا
این کار ها را انجام دهید:
- حفظ وزن سالم
- فعالیت هایی مانند پیاده روی منظم
- نوشیدن مایعات فراوان برای جلوگیری از کم آبی بدن – احتمال بروز DVT در مواردی که بدن کم آب باشد، بیشتر می گردد.
- نشستن طولانی مدت – هر یک ساعت یا بیشتر، از جای خود برخیزید و کمی حرکت کنید.
- قرار دادن پاها روی هم - این کار می تواند سبب محدود و مسدود شدن جریان خون شود.
- سیگار کشیدن- مصرف سیگار را ترک نمایید.
- مصرف الکل را محدود کنید.
- در صورتی که برای مدت 3 ساعت یا بیشتر، با هواپیما، قطار یا ماشین سفر می کنید، آب زیادی بنوشید.
- اگر مجبور به حفظ استراحت مطلق هستید، حتما انگشتان پا (بالا و پایین) و مچ پای (به صورت دایره ای) خود را تکان دهید - پزشک ممکن است انجام برخی تمرینات ورزشی را نیز به شما پیشنهاد دهد.
