تنگی دریچه آئورت چیست؟
دریچه آئورت بین بطن چپ و آئورت قرار دارد. این دریچه دارای سه برگچه است که مثل یک ورودی یک طرفه عمل می‌کنند. این برگچهها اجازه می‌دهند تا خون به سمت آئورت جریان یابد ولی نمی‌گذارند خون به سمت بطن برگردد. تنگی دریچه آئورت، زمانی اتفاق می‌افتد که دریچه آئورت نتواند به‌طور کامل باز شود.
زمانیکه مشکل تنگی دریچه آئورت وجود دارد، مشکلات مربوط به دریچه آئورت، شرایط را برای برگچهها بسیار مشکل می‌کند و برگچهها دیگر نمی‌توانند به‌طور کامل باز شوند و اجازه دهند خون از بطن چپ به سمت آئورت جریان یابد. این مشکلات در کودکان میتواند شامل دریچه‌ای با مشخصات زیر باشد:
- به‌جای سه برگچه فقط دو برگچه دارد (دریچه آئورت دوتایی).
- برگچه‌هایی دارد که تا حدی با یکدیگر ادغام شده‌اند.
- برگچه‌های ضخیمی دارد که همه جهات را باز نمی‌کند.
- به‌دلیل تب روماتیسمی یا اندوکاردیت باکتریایی آسیب دیده‌است.
- قسمت بالایی یا پایینی دریچه میتواند تنگ شده باشد (تنگی دریچه آئورت فوق بطن یا فرعی)
تنگی دریچه آئورت در اندازه‌های متفاوتی مشاهده می‌شود و دسته‌بندی آن‌ها بر اساس میزان انسداد جریان خون است. کودکی که تنگی دریچه آئورت شدید دارد، کاملا بیمار شده و علائم آن خیلی زود در زندگی‌اش مشخص می‌شود. کودکی که تنگی دریچه آئورت ملایم دارد، علائم کمی در او قابل مشاهده است یا شاید حتی تا زمان بزرگ‌سالی هیچ علائمی نشان ندهد. میزان انسداد ممکن است به مرور زمان بدتر شود.
تنگی دریچه آئورت مادرزادی در درصد کمی از کودکان با مشکلات قلبی مادرزادی ایجاد می‌شود.
به‌طور نسبی، تعداد کمی از کودکان در زمان نوزادی علائم نشان می‌دهند ولی مشکلات در زمان بزرگ‌سالی به‌شدت افزایش می‌یابد.
تنگی دریچه آئورت مادرزادی در پسران سه برابر دختران اتفاق می‌افتد.
تنگی دریچه آئورت در جنین
علت تنگی دریچه آئورت مادرزادی
زمانیکه دریچه آئورت در هشت هفته اول رشد جنین به درستی ساخته نشود، تنگی دریچه آئورت مادرزادی ایجاد می‌شود. این اتفاق ممکن است دلایل زیادی داشته باشد ولی بیشتر مواقع این نقص در قلب به‌طور شانسی اتفاق می‌افتد و هیچ دلیل مشخصی برای آن وجود ندارد.
تنگی دریچه آئورت مادرزادی در بعضی مواقع به ژنتیک (ژن معیوب) افراد مرتبط است که باعث بروز مشکلات قلبی در بعضی از خانواده‌ها می‌شود.
تنگی دریچه آئورت اکتسابی ممکن است بعد از عفونت استرپ که به تب روماتیسمی تبدیل می‌شود. رخ دهد.
چرا تنگی دریچه آئورت خطرناک است؟
تنگی دریچه آئورت ملایم احتمالا هیچ علامتی ندارد. زمانیکه شدت این بیماری از میزان متوسط کمی بیشتر می‌شود، مشکلات زیادی را به‌وجود می‌آورد که به شرح زیر است:
- بطن چپ مجبور است برای اینکه خون را از دریچه تنگ آئورت عبور دهد، بسیار سخت کار کند. در نهایت، بطن چپ دیگر توان تحمل این حجم زیاد فعالیت را ندارد و نمی‌تواند به‌درستی خون را به بدن پمپاژ کند.
- تاحدی احتمال دارد که دریچه آئورت بزرگ‌تر شود. این اتفاق میتواند باعث افزایش خطر آنوریسم و پارگی آئورت شود.
- تاحدی ممکن است در پوشش قلب یا آئورت، عفونتی ایجاد شود که به اندوکاردیت باکتریایی معروف است.
- عروق کرونری که خون غنی شده با اکسیژن (خون قرمز) را به ماهیچه‌های قلب میرساند، ممکن است خون کافی و مطلوب را برای قلب دریافت نکند.
علائم تنگی دریچه آئورت در کودکان
موارد زیر از رایج‌ترین علائم تنگی دریچه آئورت در کودکان هستند. البته هر کودکی ممکن است علاوم متفاوتی را نشان دهد. این علائم به شرح زیر است:
- خستگی
- سرگیجه در هنگام فعالیت‌های پرفشار
- تنگی نفس
- ضربان قلب نامنظم و تپش قلب
- درد قفسه سینه
علائم تنگی دریچه قلب ممکن است مثل بقیه مشکلات قلبی یا شرایط پزشکی باشد. همیشه برای تشخیص درست بیماری کودک به پزشک مراجعه کنید.
تشخیص تنگی دریچه آئورت مادرزادی
پزشک کودک شما ممکن است هنگام تست ورزش صداهای غیر معمولی از قلب بشنود و برای تشخیص درست، شما را به یک متخصص قلب و عروق کودکان معرفی کند.
در این شرایط، این صداها به‌دلیل جریان متلاطم خون بوده که به خاطر انسداد اتفاق می‌افتد و از بطن چپ به سمت آئورت است. علائمی که در کودک شما مشاهده می‌شود، میتواند به تشخیص کمک کند.
متخصص قلب و عروق کودکان در زمینه تشخیص بیماری و مدیریت پزشکی مشکلات قلبی مادرزادی و هم‌چنین مشکلات قلبی که بعدها در دوران کودکی ایجاد می‌شود، تخصص دارد.
متخصص قلب و عروق با انجام تست ورزش، گوش‌دادن به صدای قلب و ریه و بررسی بقیه مشاهدات، بیماری را تشخیص می‌دهد. تشخیص شدت بالای صداهای غیر معمول در قسمتی از قلب و هم‌چنین میزان بلندی و کیفیت صدا (صدای خش‌دار یا دمیدنی) به متخصص قلب و عروق کمک می‌کند تا مشکل قلبی کودکتان را تشخیص دهد.
آزمایش‌های تشخیص برای بیماری‌های قلبی مادرزادی با توجه سن کودکان، شرایط پزشکی و الویت‌های سازمانی متفاوت است. بعضی از روشهای تشخیص که توصیه می‌شود، شامل موارد زیر است:
- عکس‌برداری اشعه ایکس از قفسه سینه
- الکتروکاردیوگرام (ECG و EKG)
- اکوکاردیوگرام (اکو)
- الکتروکاردیوگرام ورزش (ECG)
- ام آر آی قلبی
- کاتتریزاسیون قلبی
درمان تنگی دریچه قلب نوزادان (مادرزادی)
راه‌های مشخصی که پزشک برای درمان تنگی دریچه آئورت توصیه می‌کند بر اساس موارد زیر است:
- سن کودک، سلامت کلی و سابقه پزشکی
- میزان گسترش بیماری
- تحمل کودک برای انجام درمان‌های مختلف و استفاده از داروها
- انتظارات دوره بیماری
- الویت‌ها و نظرات والدین
تنگی دریچه آئورت با ترمیم دریچه مسدود درمان می‌شود. در حال حاضر تعدادی روش درمانی دیگر برای این بیماری وجود دارد.
بعضی از کودکان به‌شدت بیمار می‌شوند و قبل از درمان باید در بخش آی سی یو بستری شوند و حتی در بعضی شرایط ممکن است به درمان اورژانسی تنگی دریچه آئورت نیاز داشته باشند. کودکانی که علائم کمتری دارند، نیازی به درمان اورژانسی ندارند و بر اساس برنامه‌ای مشخص درمان می‌شوند.
کودکانی که دریچه آئورت آن‌ها تنگی شدیدی دارد ممکن است قبل از درمان اجازه انجام فعالیت‌های فیزیکی یا ورزشی نداشته باشند. برای مثال، ورزش‌های رقابتی مثل وزنه‌برداری که نیاز به تحمل بالا و انجام فعالیت شدید دارد برای آن‌ها ممنوع است.
گزینه‌های موجود برای ترمیم دریچه شامل موارد زیر می‌شود:
بالون زدن قلب کودک
بالون‌زدن، روش کاتتریزاسیون قلبی است که در آن لوله‌ای کوچک و منعطف (کاتتر) وارد رگ خونی در کشاله ران می‌شود و بعد به داخل قلب فرستاده می‌شود. در نوک این لوله، یک بالون خالی وجود دارد. زمانیکه این لوله در دریچه تنگ قرار گرفت، بالون باد می‌شود تا آن قسمت را باز کند.
والوتومی جراحی در کودکان
این روش، نوعی عمل جراحی است که برای از بین‌بردن بافت‌های ریشه‌ای در برگچه‌های دریچه آئورت انجام می‌شود. این بافت‌های ریشه‌ای به برگچهها اجازه نمی‌دهند که به‌طور کامل باز شوند.
تعویض دریچه آئورت در کودکان
در این روش، دریچه آئورت با دریچه‌ای جدید تعویض می‌شود. تعویض دریچه به دو دسته تقسیم می‌شود: دسته اول دریچه‌های بافتی(بیولوژیکی) است که از بافت‌ها و دریچه‌های حیوانی ساخته شده‌اند. در این دریچه‌ها برگچهها نرم و نازک هستند. دسته دوم دریچه‌های مکانیکی است که از فیبرهای کربنی ساخته شده‌اند و برگچه‌های ضخیمی دارد. کودکانی که تعویض دریچه انجام داده‌اند، باید به‌صورت مادام‌العمر از راه‌کارهای مختلف برای پیشگیری از عفونت پیروی کنند. افرادی از دریچه مکانیکی استفاده کرده‌اند باید تا آخر عمر از داروی کومادین (وارفارین) استفاده کنند. این دارو خون را رقیق می‌کند تا از ایجاد لخته خون در برگچه‌های دریچه جلوگیری کند.
اتوگرافت پولمونر (روش راس (Ross))
در این روش از قسمتی ازسرخرگ پولمونری خود کودک همراه با دریچه سالم پولمونری استفاده می‌شود تا جایگزین دریچه آئورت و قسمتی از آئورت صعودی شود. قسمتی از سرخرگ پولمونری با دریچه سالم از فرد اهداکننده برای جایگزین سرخرگ پولمونری منتقل‌شده، استفاده می‌شود.
هموگرافت دریچه
قسمتی از آئورت شخص اهداکننده با دریچه آئورت سالم جایگزین دریچه آئورت و قسمتی از آئورت صعودی می‌شود. این روش به‌ندرت استفاده می‌شود زیرا مراحل آن بسیار پیچیده است و دریچه هموگرافت ممکن است سازگار نشود.
دکتر سیدخلیل فروزان نیا فوق تخصص جراحی قلب و عروق در تهران
لیلا
جمعه ۱۹ دی ۹۹( 4 سال پیش)
تعداد بازدید: 257
مشاهده پرسش
