استاتین ها، دسته ای از داروهای نسخه ای هستند که سالهاست، آنها را برای کاهش کلسترول لیپوپروتئین کم چگالی (LDL یا کلسترول بد) خون به کار میبرند. داروهای دسته ی استاتین شامل موارد زیر هستند:
- قرص لیپوتین یا آتورواستاتین
- فلوواستاتین
- لوواستاتین
- پیتاواستاتین
- پراواستاتین
- روسوواستاتین
- سیمواستاتین
قرص لیپوتین برای درمان چه چیزی تجویز می شود؟
قرص لیپوتین به همراه رژیم غذایی، کاهش وزن و ورزش تجویز میشود تا خطر سکته قلبی و احتمال احتیاج به جراحی قلب را در مبتلایان به بیماری قلبی یا افراد با خطر بالای ابتلا، کاهش دهد. آتورواستاتین برای کاهش میزان لیپیدها، مانند کلسترول خوب یعنی لیپوپروتئین های کم چگالی(LDL) و تری گلیسیریدها و افزایش میزان لیپوپروتئین های با چگالی بالا (HDL) در خون به کار برده میشوند.
آتورواستاتین را میتوان برای کاهش میزان کلسترول و سایر مواد لیپیدی خون در کودکان و نوجوانان در سنین 10 تا 17 سال به کار برد، خصوصاً کودکان مبتلا به هایپرکلسترولمی هتروزیگوس ارثی(بیماری ارثی که در آن، کلسترول به صورت معمول نمیتواند از بدن دفع شود) با دستور پزشک مصرف کرد. آتورواستاتین در دسته ای از داروها به نام مهارکننده های هیدروکسی متیل گلوتاریل کوآنزیم آ ردوکتاز(استاتین ها) قرار دارد.
عملکرد قرص لیپوتین به چه صورت است؟
عملکرد آن به اینصورت است که ابتدا سرعت تولید کلسترول را در بدن کاهش میدهد و در نتیجه ی آن، میزان کلسترول نیز کاهش می یابد که ممکن است در دیواره ی رگها تجمع یابد و موجب انسداد جریان خون به سمت قلب، مغز و سایر اندام های بدن شود.
تجمع کلسترول و چربی ها در دیواره ی رگ ها (آترواسکلروزیس)، جریان خون را کاهش میدهد و در نتیجه موجب کاهش ذخایر اکسیژن در قلب، مغز و سایر اندام های بدن میشود. کاهش میزان کلسترول و چربی موجود در خون با مصرف داروی آتورواستاتین در مطالعات نشان داده است که در پیشگیری از بیماری قلبی، آنژین (درد قفسه سینه)، سکته و حمله قلبی مؤثر واقع شده است.
نحوه ی مصرف آتورواستاتین یا لیپوتین چگونه است؟
آتورواستاتین که به صورت قرص خوراکیست، معمولاً یکبار در روز با یا بدون غذا مصرف میشود. همواره در ساعت مشخصی از روز، لیپوتین را مصرف کنید. دقیقاً مطابق با دستورات برچسب دارو عمل کنید و هر قسمتی را که برایتان نامفهوم و گنگ بود، از پزشک یا داروسازتان بپرسید. آتورواستاتین را دقیقاً مطابق با دستورات مصرف کنید. هرگز بیشتر یا کمتر از مقدار ذکر شده یا دفعات بیشتر از دستور پزشک مصرف نکنید.
ممکن است پزشکتان در ابتدا با دوز کمی از آتورواستاتین شروع کند و سپس به تدریج دوز دارویتان را افزایش دهد، این افزایش دوز شاید هر دو تا چهار هفته در میان انجام شود و نه بیشتر از آن.
در کنار مصرف قرص لیپوتین از چه دستورات غذایی باید پیروی کنم؟
رژیم غذایی کم چربی و با کلسترول کم داشته باشید. حتماً از تمام توصیه های ورزشی و غذایی پزشک و متخصص تغذیه تان پیروی کنید. هرگز در هنگام مصرف آتورواستاتین، مقادیر بالای [بیش از 1.2 لیتر(حدوداً یک کوارت) در روز] آب میوه گریپ فروت نخورید.
اگر فراموش کردم یک دوز را بخورم، چه کنم؟
سریعاً زمانی که به یاد آوردید، دوز فراموش شده را بخورید، امّا اگر در کمتر از 12 ساعت دیگر باید دوز بعدی دارو را مصرف کنید، دوز قبلی را فراموش کنید و به برنامه ی معمول مصرف قرص هایتان ادامه دهید. هرگز برای جبران دوز فراموش شده، دو دوز دارو را همزمان مصرف نکنید.
عوارض قرص لیپوتین چیست؟
در صورت مشاهده ی هرگونه علامت شدید یا دائمی به پزشکتان در مورد آن بگویید:
- اسهال
- سوزش معده
- گاز معده
- درد مفاصل
- فراموشی یا از دست دادن حافظه
- پریشانی
⚠️برخی از این علائم ممکن است بسیار خطرناک باشند. علائم زیر نادرند، امّا اگر هر یک از آن ها را تجربه کرده اید، سریعاً با پزشکتان یا اورژانس تماس بگیرید.
- درد عضلانی، حساست یا ضعف
- فقدان انرژی
- تب
- درد قفسه سینه
- حالت تهوع
- خستگی شدید
- ضعف
- خونریزی غیرمعمول یا کبودی
- بی اشتهایی
- درد در قسمت فوقانی و راست شکم
- ادرار تیره
- زردی پوست یا چشم
- جوش
- کهیر
- خارش
- تنگی نفس یا سختی بلع
- تورم صورت، گلو، زبان، لبها، چشمان، دستان، پاها، زانوان یا قسمت تحتانی پا
- دشواری یا سختی در تکلم
تداخلا ت دارویی قرص لیپوتین
در مورد هرگونه داروهای نسخه ای یا بدون نسخه، ویتامین ها، مکمل های غذایی و محصولات گیاهی که مصرف میکنید یا قصد مصرفش را دارید به پزشک و داروساز مربوطه بگویید. در صورت مصرف هریک از داروهای زیر، حتماً به پزشک یا داروساز در موردش بگویید، داروهایی ضدقارچی چون:
- ایتراکونازول(اسپورانوکس)
- کیتوکونازول(نیزورال)
- بوسپرویر(ویکترلیس)
- سایمتیدین(تاگامت)
- کلاریترومایسن(بیاکسین)
- داروهای حاوی کوبسیستات(استریبیلد)
- کلشیسین(کولکریز)
- دایگوکسین(لانوکسین)
- افاویرنز(سوستیوا در آتریپلا)
- قرص های ضدحاملگی (داروهای کنترل بارداری)
سایر داروهای کاهش کلسترول مانند:
- فنوفیبرات(تریکور)
- جمفیبروزیل(لوپید)
- نیاسین(نیکوتینیک اسید، نیاکور، نیاسپان)
برخی مهارکننده های پروتئاز HIV مانند:
- داروناویر(پرزیستا)
- فوسامپرناویر(لکسیوا)
- لوپیناویر(در کلترا)
- نلفیناویر(ویراسپت)
- ریتوناویر(نوویر در کلترا)
- اسکوییناویر(اینویراس)
- تیپراناویر(آپیتووس)
داروهای سرکوب سیستم ایمنی مانند:
- سیکلوسپورین(نئورال، ساندیمون)
- ریفامپین(ریفادین و ریماکتان)
- اسپیرونولاکتون(آلداکتون)
- تلاپرویر(اینسیوک)
پزشکتان ممکن است نیاز به تغییر دوز داروهایتان برای کنترل عوارض داشته باشد.
