قلب انسان یک اندام عضلانی چهار حفره ای است که تقریباً شبیه مشت بسته یک مرد است:
- دهلیز راست
- بطن راست
- دهلیز چپ
- بطن چپ
دو دهلیز حفره هایی با دیواره نازک هستند که خون را از رگ ها دریافت می کنند. دو بطن حفره هایی با دیواره ضخیم هستند که به زور خون را از قلب پمپ می کنند. تفاوت در ضخامت دیواره های محفظه قلب به دلیل تفاوت در میزان میوکارد موجود است، که نشان دهنده میزان نیروی لازم برای ایجاد هر محفظه است. دهلیز راست خون دی اکسید شده را از وریدهای سیستمیک و دهلیز چپ خون اکسیژن دار را از وریدهای ریوی دریافت می کند.
نقص دیواره بین دهلیزی (ASD) در 50% موارد به صورت خود به خود، و در طول زمان بسته میشود و در حدود 20% دیگر در اولین سال زندگی. بنابراین برای تشخیص بسته شدن خود به خودی ASD معاینات دوره‌ای روی فرد صورت می گیرد.
پزشک، به شما اطلاع خواهد داد که هر چند وقت یک بار باید برای معاینه، کودک خود را پیش او ببرید. در مورد ASD، معاینات مکرر لزومی ندارد. اگر نیاز به درمان ASD وجود داشته باشد، بوسیله کاتتر یا جراحی، سوراخ بسته میشود. بطور معمول در کودکانی که بین 2 تا 5 سالگی هنوز هم سوراخ متوسط تا بزرگی دارند، درمان انجام میشود.
درمان نقص دیواره بین دهلیزی با استفاده از کاتتر
تا اوایل دهه 1990، روش معمول برای بستن همه ASDها، روش جراحی بود ولی به لطف پیشرفت‌های پزشکی، امروزه جراح قلب با استفاده از کاتتر، نقص دیواره بین دهلیزی ثانویه که شایع‌ترین نوع ASD است را درمان کند. در این روش ابتدا به کودک دارو داده میشود تا بخوابد و دردی حس نکند.
سپس یک کاتتر (یه لوله نازک و انعطاف‌پذیر) را به داخل یک ورید در کشاله ران وارد می‌کند و آن را به سپتوم قلب می‌رساند. کاتتر یک دستگاه چتر مانند کوچک داخل خود دارد. وقتی کاتتر به سپتوم می‌رسد، دستگاه از آن خارج میشود و به گونه‌ای قرار میگیرد که سوراخ بین دو دهلیز را ببندد. دستگاه در جای خود محکم میشود و کاتتر از بدن خارج میشود.
بعد از گذشت شش ماه، بافت طبیعی در دور و اطراف دستگاه را می‌پوشاند. دیگر هم نیازی به تعویض این دستگاه در بزرگسالی نیست و دائمی است. پزشکان معمولا از اکوکاردیوگرافی (اکو) یا اکو ترنس ازوفاژیال (TEE) یا آنژیوگرافی برای مشاهده کاتتر و بستن سوراخ بین دهلیزی در هنگام عمل کمک می‌گیرند. TEE نوع خاصی از اکو است که از داخل مری از قلب عکس میگیرد.
میزان بهبودی بیمار در درمان با استفاده از کاتتر
برای بیماران روش کاتتر بسیار راحت‌تر از روش جراحی است زیرا در این روش فقط یه سوزن به داخل پوست و در جایی که کاتتر وارد میشود زده میشود. در نتیجه بهبودی مریض بسیار سریع‌تر و آسان‌تر است.
پروگنوز این روش بسیار عالی است. در هر 10 نفر بیمار که با این روش درمان می‌شوند، در حدود 9 نفر از آن‌ها این سوراخ بسته میشود و نشت قابل توجهی هم ندارد. البته ممکن است در موارد نادری، سوراخ بسیار بزرگ باشد و کاتتر نتواند آن را ببندد و بیمار نیاز به عمل جراحی داشته باشد.
درمان نقص دیواره بین دهلیزی با جراحی
به طور کلی جراحی قلب باز در موارد ASD اولیه یا ASD سینوس ونوس انجام میشود. ابتدا کودک را بی‌هوش می‌کنند تا دردی حس نکند. سپس جراح برای رسیدن به ASD، قفسه سینه را برش می‌زند. سپس با وصله مخصوصی سوراخ ASD را پوشانده و نقص را برطرف می‌کند. در طول عمل جراحی، کودک به دستگاه بای‌پس قلبی ریوی متصل است تا جراح بتواند عمل قلب باز را انجام دهد.
پروگنوز این روش هم بسیار عالی است. به طور متوسط، کودکان 3 تا 4 روز پس از عمل در بیمارستان بستری هستند و عوارض این عمل که شامل خونریزی و عفونت است بسیار نادر است. در برخی کودکان، پس از گذشت چند هفته از جراحی، التهابی دور قلب ایجاد می شود که به آن پریکاردیت گفته میشود. این فرایند با استفاده از دارو قابل پیشگیری است.
تا زمانیکه کودک در حال بهبود است از ضربه به محل جراحی جلوگیری شود، فعالیت کودک در هنگام بهبودی محدود شود، حمام کردن محدود شود، جراح برای شما مشخص خواهد کرد که فرزند شما چند مدت بعد می‌تواند به فعالیت‌های معمول خود بازگردد.
علائم و نشانه‌های وجود نقص در دیواره بین دهلیزی ؟
بسیاری از نوزادانی که با ASD متولد می‌شوند هیچ علامتی ندارند. در بین علائم و نشانه‌هایی که ممکن است وجود داشته باشد، سوفل قلبی شایع‌ترین است. سوفل قلبی، صدایی اضافی یا غیر معمول است که هنگام سمع ضربان قلب شنیده میشود.
معمولا، سوفل قلبی تنها نشانه ASD است. ولی همه سوفل‌ها نشانه نقص مادرزادی قلب نیستند و در بسیاری از کودکان سالم ممکن است سوفل قلبی شنیده شود. پزشکان می‌توانند هنگام سمع سوفل قلبی تشخیص دهند که این سوفل نشانه بیماری قلبی است یا بی‌خطر است.
با گذشت زمان، اگر یک ASD بزرگ ترمیم نشود، جریان اضافی خون به سمت راست قلب، می‌تواند باعث آسیب به قلب و ریه‌ها شود و در نهایت باعث نارسایی قلبی شود که البته در بزرگسالی اتفاق می‌افتد. علائم و نشانه‌های نارسایی قلبی عبارت‌اند از:
- خستگی زودرس در حین فعالیت بدنی
- تنگی نفس
- تجمع خون و مایعات در ریه ها
- تجمع مایعات در کف پا، مچ پا یا کل پا
مراقبت های پس از درمان نقص دیواره دهلیزی
مراقبت‌های پس از درمان (بصورت منظم) در بالغینی که مشکلات زیر را دارند توصیه میشود:
- ترمیم asd در بزرگسالی
- آریتمی قبل و بعد از جراحی
- نقص دیواره دهلیزی که با کاتتر درمان شده است
- پولموناری هایپرتنشن (افزایش فشار در عروق ریوی) در زمان جراحی
ASD در شش ماه اول پس از ترمیم (هم در روش کاتتر و هم در روش جراحی) می‌تواند باعث افزایش ریسک IE شود. در مورادی ممکن است پزشک یا دندانپزشک قبل از انجام اعمال طبی یا دندانپزشکی که ممکن است باعث ورود باکتری به داخل خون شود (مانند جرم گیری دندان یا عمل جراحی)، برای کودک شما آنتی‌بیوتیک تجویز کند. پزشک به شما خواهد گفت که آیا قبل از انجام چنین فرآیندی کودک شما نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک دارد یا خیر.
برای کاهش خطر ابتلا به IE، به محض درآمدن دندان‌های کودک خود، دندان‌های او را به آرامی مسواک بزنید. مطمئن شوید که کودک شما با افزایش سن، هرروز دندان‌های خود را مسواک می‌زند و مرتب به دندانپزشک مراجعه می‌کند. با پزشک و دندانپزشک کودک خود در مورد نحوه حفظ سلامت دهان و دندان فرزندتان مشورت کنید.
کودک در موارد دیگر هیچ محدودیتی از لحاظ رشد، فعالیت و موارد دیگر نداشته، در بزرگسالان اما این محدودیت ها از طرف پزشک تعیین شده و با بیمار درمیان گذاشته میشود.
دکتر سید خلیل فروزان نیا جراح قلب
اکرم
چهارشنبه ۲۰ مرداد ۰( 3 سال پیش)
تعداد بازدید: 245
مشاهده پرسش
