سرگیجه و سبکی سر چیست؟
احساس گیجی به صورت کلی یعنی اینکه در بعضی موارد مثل بلند شدن از روی یک صندلی احساس کنید محیط اطرافتان می‌چرخد. در این حالت شاید حتی احساس کنید که دارید از حال می‌روید. سرگیجه و سبکی سر همچنین می‌توانند سبب حالت تهوع و ایجاد توهمات ابری‌مانند نیز بشوند.
بیماریهای مرتبط با سرگیجه
سرگیجه یک هشدار است و شما را از وضعیت داخلی بدن باخبر می‌کند. این وضعیت می‌تواند مرتبط با بیماری‌هایی مثل کاهش ناگهانی فشار خون، بیماریهای حرکتی و یا عفونت در گوش داخلی باشد. سرگیجه در بیشتر موارد ممکن است نشانه بیماریهای خطرناکی نباشد ودر اثر کمبود آب بدن و یا ناشی از دارو‌هایی مصرفی باشد. در موارد دیگر سرگیجه و سبکی سر ممکن است نشانه طیفی گسترده از بیماری پنهان در بدن مثل، بیماریهای تعادلی (معروف به vertigo)، اضطراب، خونریزی مغزی، تومور مغزی، اسکلروزیس چندگانه، بیماریهای قلبی ریوی و یا صرع باشد. در بعضی موارد سرگیجه نیز زنگ خطر وجود یک بیماری جدی قلبی است. توجه کنید که سرگیجه می‌تواند نشانه طیفی از مشکلات از بیماریهای ساده تا جدی باشد و تشخیص آن صرفا توسط پزشک انجام خواهد گرفت.
سرگیجه و بیماریهای قلبی
همانطور که گفته شد بیماریهای قلبی می‌توانند یکی از عوامل متداول ایجادکننده سرگیجه باشند، مثل:
• پارگی آئورت
• اریتمی یا عدم تنظیم ضربان
• فیبریلاسیون دهلیزی
• ایست قلبی
• شوک کاردیوژنیک
• مشکل در عضلات قلب
• سوفل قلب
• سکته قلبی
• تپش قلبی
• تنگی نفس
• سکته مغزی و TIAها
• سنکوپ نوروکاردیوژنیک
تشخیص سرگیجه و سبکی سر
پزشک برای تشخیص اولیه به شما یک تمرین فیزیکی می‌دهد تا بررسی کند که آیا می‌توانید در حین راه رفتن تعادل خود را حفظ کنید و یا خیر. همچنین ممکن است از شما خواسته شود که یک سری تست شنوایی و تعادلی انجام دهید. با انجام اینگونه تست‌ها پزشک می‌تواند تشخیص دهد که آیا علت سرگیجه و سبکی سر صرفا ناشی از مشکل در سیستم تعادلی است و یا دلیل دیگری دارد. اگر پزشک مشکوک به بیماریهای قلبی باشد، از شما چندین نوع آزمایش گرفته می‌شود تا مشخص شود مبتلا به کدام یک از بیماریهای اشاره‌شده در بالا هستید. این آزمایش‌ها شامل موارد زیر خواهند بود:
• آزمایش خون
• سی‌تی اسکن
• الکتروکاردیوگارم (EKG)
• الکتروکاردیوگرافی
• MRI
• تست تخت کج (Tilt table testing)
در بیشتر موارد سرگیجه‌های بیماریهای قلبی با علائم دیگری نیز همراه هستند. این علائم می‌توانند شامل تنگی نفس، تورم اندام‌ها، خستگی و یا درد مداوم و متداول در قفسه سینه باشند.
درمان بیماریهای قلبی همراه با سرگیجه
درمان بستگی به تشخیص عامل سرگیجه و سبکی سر دارد. اگر یک بیماری قلب تشخیص داده شود، درمان بلافاصله شروع خواهد شد. این درمان‌ها می‌توانند شامل یک یا تعداد بیشتری از موارد زیر شوند:
• اصلاح سبک زندگی: یک قلب سالم نیاز به یک رژیم متعادل دارد که به معنی میوه و سبزیجات زیاد همراه با غذاهای با پروتئین بالا و چربی پایین است. تر‌ک سیگار، مشروب و دیگر موارد مضر برای قلب جزو اولویت‌ها هستند. ورزش نیز تا اندازه ۱۵۰ دقیقه فعالیت نیمه شدید در هفته حیاتی خواهد بود.
• دارو درمانی: داروهای مختلفی برای کنترل بیماریهای قلبی ممکن است تجویز شوند. این دارو‌ها سبب کاهش فشار و چربی خون، کاهش درد و یا حفظ فعالیت طبیعی قلب خواهند شد.
• جراحی: در موارد شدیدتر و حیاتی نیاز به مداخله جراحی خواهد بود انتخاب بهترین جراح قلب امری ضروری برای این مورد می باشد .
بنابراین به صورت کلی اگر بیماری تشخیص داده شده جدی نباشد، تنها می‌بایست در سبک زندگی خود تغییراتی ایجاد کنید، مثل تغییر رژیم غذایی و از عواملی که ممکن است سبب سرگیجه و سبکی سر شوند دوری کنید. ولی اگر پزشک تشخیص دهد عامل سرگیجه یک بیماری قلبی است، اقدامات جدی‌تری صورت خواهند گرفت. برای مثال اگر مشکل آریتمی باشد، لازم است جراحی شوید و از یک تنظیم‌کننده ضربان یا یک دفیبریلاتور قلبی استفاده کنید. سایر عوامل ایجادکننده سرگیجه مثل سکته قلبی یا پارگی آئورت نیاز به مداخله فوری پزشکی دارند.
پیشنهاد ما این است که همیشه از پزشک خود درباره احتمال بروز سرگیجه بر اثر مصرف داروهای تجویزی بپرسید. همچنین اگر تب بالای ۳۸ درجه، ضعف، مشکل شنوایی و یا علائم غیر معمول دیگری را تجربه کردید، می‌بایست به پزشک مراجعه کنید.
دکتر فروزان نیا جراح قلب در تهران
