آنژیوپلاستی یا استنت گذاری

آنژیوپلاستی و استنت گذاری جهت درمان تنگی شریان ها به کار می روند. در آنژیوپلاستی با استفاده از یک بالون کوچک و کشیده، شریان خونی را گشاد کرده و جریان خون را بهبود می بخشند. استنت، به لوله های فلزی کوچکی گفته می شود که همچون یک داربست عمل کرده و شریان را به طور دائم باز نگه می دارند. آنژیوپلاستی اغلب همزمان با آنژیوگرافی انجام می شود.

در آنژیوگرافی با استفاده از پرتو های اشعه ایکس تصویری زنده از درون شریان ها بر یک نمایشگر مشاهده می شود. آنژیوپلاستی با ایجاد یک برش پوستی و دسترسی به عروق خونی متصل به شریان های آسیب دیده آغاز می شود. اغلب اوقات، این برش پوستی در ناحیه کشاله ران ایجاد می شود. در صورتی که امکان استفاده از این ناحیه وجود نداشته باشد، برش پوستی در ناحیه بازو ایجاد می شود.

سپس با استفاده از یک کاتتر (لوله پلاستیکی کوچک)، رنگی مخصوص به نام ماده حاجب به گردش خون اضافه می شود. عروق خونی بدون تزریق این ماده در تصویر برداری اشعه ایکس نمایان نمی شوند. پزشک با مشاهده تصاویر زنده عروق خونی بر روی یک نمایشگر، فرایند آنژیوپلاستی و استنت گذاری را انجام می دهد.

چگونه باید برای آنژیوپلاستی و استنت گذاری آماده شد؟

بسته به بیمارستان یا مرکز درمانی، ممکن است از بیمار درخواست شود 4 ساعت قبل از فرایند از هر گونه خوردن و آشامیدن خودداری کند. در صورت ابتلا به مشکلات کلیوی، ماده حاجب مقداری بر کلیه ها فشار خواهد آورد. در هنگام تزریق ماده حاجب به افراد زیر، موارد احتیاطی ویژه ای رعایت می شوند:

مبتلایان به دیابت
مبتلایان به اختلال در عملکرد کلیوی
افراد دارای یک کلیه
افراد مبتلا به مشکلاتی که در صورت تزریق ماده حاجب، کلیه ها آسیب می بینند.

یکی از این موارد احتیاط، دادن مایعات درون وریدی بیشتر در قبل و پس از فرایند است.

آنژیوپلاستی و استنت گذاری چگونه انجام می شوند؟

این فرایند ها معمولا دردناک نبوده اما داشتن اضطراب قبل از انجام آن ها طبیعی است. پزشک جهت کمک به راحتی بیشتر بیمار، یک داروی آرام بخش برای او تجویز می کند. در ابتدا، یک ماده بی حسی موضعی به پوست، بافت های نرم و ناحیه اطراف شریان مورد نظر تزریق می شود. این شریان معمولا شریان ناحیه کشاله ران بوده و به نام شریان رانی یا فمورال شناخته می شود.

پس از وارد شدن یک سوزن به ناحیه بی حس شده، یک سیم هدایتی منعطف و نرم با استفاده از سوزن به درون شریان هدایت می شود. سپس یک غلاف از روی سیم گذشته و وارد شریان می شود. این غلاف، یک لوله پلاستیکی با قطری 2 تا 3 میلی متر است که بالون ها و استنت ها در آن قرار می گیرند. پزشک، یک لوله بسیار نازک را به درون غلاف و تا محل گرفتگی هدایت کرده و تصویری را به ثبت می رساند.

با استفاده از این تصویر می توان اندازه مناسب بالون را انتخاب کرد. لوله ای حاوی بالون به محل تنگی یا انسداد رسیده و با متورم شدن خود، شریان را تا حد طبیعی خود گشاد می کند. این فرایند می تواند برای شریان های هر جایی از بدن به کار رود. بالون پس از حداکثر 3 دقیقه متورم شدن به حالت اولیه بازگشته و از بدن خارج می شود. پزشک بالون را بیرون آورده و لوله ای دیگر را جهت تزریق ماده حاجب به محل درمان در شریان هدایت می کند.

ماده حاجب در هنگام تصویر برداری با اشعه ایکس تزریق شده تا شکل جدید شریان درمان شده نمایان شود. گاهی اوقات، آنژیوپلاستی به تنهایی برای درمان انسداد یا تنگی شریان کافی بوده و گاهی نیز جهت باز نگه داشتن شریان به جایگذاری یک استنت نیاز است. استنت، یک لوله فلزی است که با استفاده از همان غلاف آنژیوپلاستی در شریان بیمار جایگذاری می شود.

استنت همچون یک داربست عمل کرده و از تنگی و انسداد مجدد شریان درمان شده، جلوگیری می کند. استنت به طور دائمی در شریان باقی می ماند. با اتمام فرایند درمان، غلاف از کشاله ران خارج می شود. گاهی اوقات، جهت بستن شریان و توقف خونریزی از یک دستگاه مخصوص استفاده می شود. اغلب اوقات به جای استفاده از دستگاه، جهت توقف خونریزی بر محل ورود کاتتر فشار وارد می شود. بیمار پس از اتمام فرایند باید به مدت 1 تا 4 ساعت در حالت دراز کش باشد.

آنژیوگرافی و استنت گذاری چه مدت طول می کشد؟

این فرایند متغییر بوده اما در اغلب موارد بین 30 تا 60 دقیقه طول می کشد.

چه چیزی باعث ایجاد پلاک در شریان ها میشود؟

عوارض جانبی آنژیوپلاستی و استنت گذاری چیست؟

امکان دارد مقداری ناراحتی، درد یا کبودی در محل ورود کاتتر احساس شود. کبودی هنگامی قابل توجه است که به صورت یک توده سفت در زیر انگشت احساس شده یا با درد شدید و فزاینده همراه باشد. این مشکل با نام سودو آنوریسم یا آنوریسم کاذب شناخته می شود. در صورت بروز این وضعیت باید فورا با مرکز درمانی خود تماس گرفت. همچنین، تا زمانی که شریان به وجود استنت عادت کند، ممکن است مقداری ناراحتی احساس شود. البته، این ناراحتی خفیف بوده و در صورت بروز، معمولا ظرف یک هفته فروکش می کند. بیشترین شدت این ناراحتی را افرادی احساس می کنند که دارای استنت های کشیده در شریان های پای خود هستند. خطرات این فرایند به شریان درمان شده بستگی دارد. با این حال، خطرات کلی شامل موارد زیر هستند:

انسداد شریان درمان شده و بدتر شدن علائم در کوتاه مدت:

در 1 درصد موارد، شریان می تواند به طور کامل مسدود شود.

واکنش حساسیتی به ماده حاجب:

اغلب واکنش ها خفیف بوده اما در موارد بسیار نادر امکان بروز انواع شدید نیز وجود دارد.

نارسایی کلیوی:

این مشکل در موارد ابتلا به دیابت، اختلال مزمن عملکرد کلیوی و مخصوصا در صورت رعایت نکردن اقدامات احتیاطی بروز می دهد. قبل از انجام فرایند، چند آزمایش خون جهت بررسی عملکرد ریوی تجویز و لزوم رعایت اقدامات احتیاطی سنجیده می شود. دادن مایعات درون وریدی در قبل و پس از فرایند، نمونه ای از این اقدامات است.