به ضخیم شدن یا سخت شدن شریان ها، آترواسکلروز گفته می شود، در ادامه علت ابتلا، عوامل تشدید کننده و درمان آترواسکلروز را مفصلا بیان میکنیم تا از خطرات فاجعه بار آن جلوگیری کنید. آترواسکلروزیس ناشی از تجمع پلاک در پوشش داخلی شریان ها می باشد.
پلاک از رسوب های مواد چربی، کلسترول، مواد زائد سلولی، کلسیم و فیبرین ساخته می شود. زمانی که پلاک در شریان ها جمع می شود، دیواره های شریان ضخیم و سفت می شوند. روند پیشرفت بیماری آترواسکلروزیس بسیار آهسته می باشد و ممکن است از کودکی آغاز شود. گرچه، گاهی می تواند پیشرفت سریعی نیز داشته باشد.
علت ایجاد آترواسکلروز
دقیقاً مشخص نیست که آترواسکلروزیس چگونه شروع می شود و چه چیزی باعث بوجود آمدن آن می شود. در هر صورت، تجمع تدریجی پلاک یا ضخیم شدن ناشی از التهاب بر روی دیواره های داخلی شریان اتفاق می افتد و این امر خون رسانی و تأمین اکسیژن کافی را به اندام های حیاتی بدن را کاهش می دهد.
عواملی که ابتلا به آترواسکلروز را سرعت میبخشند.
- سطوح تری گلیسیرید و چربی بالا
- فشار خون بالا
- سیگار کشیدن
- دیابت نوع 1
- چاقی
- کم تحرکی
- رژیم غذایی با چربی اشباع شده بالا
علائم تصلب شرایین یا آترواسکلروز
علائم و نشانه های آترواسکلروزیس ممکن است به تدریج ایجاد شوند و ممکن است در ابتدا کم باشند، چرا که تجمع پلاک در شریان به تدریج انجام می شود. علائم ممکن است بسته به نوع شریان مسدود شده، متفاوت باشند. گرچه، زمانی که یک شریان بزرگ مسدود شده باشد، ممکن است علائم بسیار شدید باشند.
تشخیص آترواسکلروز
در ابتدا، پزشک شما، معاینه ی فیزیکی انجام می دهد و در مورد سابقه ی پزشکی کامل شما سؤالاتی خواهد پرسید. شما ممکن است به یک یا چند مورد از آزمایشات تشخیصی زیر نیاز داشته باشید:
1_ کاتتریزاسیون قلبی
در این روش، یک لوله نازک بلند (کاتتر) از شریان های شما عبور می کند. پس از این که ماده ی حاجب درون رگ شما تزریق شد، عکس برداری با اشعه ی ایکس انجام می شود تا محل دقیق تنگی، انسداد یا دیگر ناهنجاری های شریان مورد نظر را مکان یابی کند.
2_ سونوگرافی داپلر
در این روش از یک پروب مخصوص برای هدایت امواج صوتی به رگ خونی برای ارزیابی جریان خون استفاده می شود. یک دریافت کننده ی امواج صوتی، صدای حرکت خون درون رگ را تقویت می کند. صدای ضعیف یا عدم وجود صدا می تواند به معنای وجود یک انسداد باشد. از این روش برای شناسایی تنگ شدن رگ های خونی شکم، گردن و یا پاها استفاده می شود.
3_ مقایسه فشار خون
مقایسه ی فشار خون در مچ پاها و بازوها به تشخیص هر گونه تنگی یا انقباض در جریان خون کمک می کند. تفاوت قابل توجه در این مقادیر، ممکن است نشان دهنده ی این باشد که رگ های خونی به علت آترواسکلروزیس دچار تنگی شده اند.
4_ آنژیوگرافی رادیونوکلوئید/MUGA
این روش نوعی اسکن هسته ای است که برای مشاهده نحوه حرکت دیواره قلب و یا میزان دفع خون با هر ضربان، زمانی که فرد در حالت استراحت است، انجام می شود.
5_ توموگرافی کامپیوتری یا سی تی اسکن
این روش نوعی تصویربرداری با اشعه ی ایکس است که می تواند کلسیفیکاسیون عروقی را که نشان دهنده ی یک بیماری قلبی در آینده است، نشان دهد.
روش های درمان آترواسکلروز
درمان آترواسکلروز ممکن است شامل تغییر در سبک زندگی، دارو و یا جراحی باشد:
1_ تغییر در سبک زندگی
شما می توانید برخی عوامل خطر برای آترواسکلروزیس مانند سیگار کشیدن، کلسترول بالا، قندخون بالا، عدم ورزش کردن، عادات غذایی ناسالم و فشار خون بالا را تغییر دهید.
2_ درمان آترواسکلروز با دارو
داروهایی که برای درمان آترواسکلروز استفاده می شوند شامل موارد زیر می باشند:
داروهای ضد پلاکت
داروهای ضدپلاکت، داروهایی هستند که برای کاهش توانایی پلاکت ها برای چسبیدن به هم دیگر و یا ایجاد لخته در خون تجویز می شوند. آسپیرین، کلوپیدوگرل، تیکلوپیدین و دی پیریدامول نمونه هایی از داروهای ضد پلاکت هستند. داروهای ضد انعقاد خون
این داروها که رقیق کننده های خون نیز نامیده می شوند، توانایی خون برای لخته شدن را کاهش می دهند. وارفارین و هپارین نمونه هایی از داروهای ضد انعقاد خون هستند.
داروهای پایین آورنده ی کلسترول
این داروها برای کاهش چربی ها (لیپیدها) در خون، به ویژه لیوپوپروتئین با چگالی کم (LDL) استفاده می شوند. استاتین ها گروههایی از داروهای پایین آورنده ی چربی خون می باشند. این داروها شامل سیمواستاتین، آتورواستاتین و پراواستاتین می باشند.
گیرنده های اسید صفراوی مانند کلستیرامین، کلسولام و کلستیپول و نیکوتینیک اسید، داروهای دیگری هستند که ممکن است برای کاهش سطوح چربی خون استفاده شوند. پزشک شما ممکن است برای کمک به بهبود سطوح کلسترول و تری گلیسیرید، فیبرات ها را نیز تجویز کند.
داروهای فشار خون
چندین گروه دارویی مختلف به شیوه های مختلفی برای کاهش فشار خون عمل می کنند. تجویز پزشک بهترین انتخاب برای شرایط شماست.
3_ درمان آترواسکلروز با جراحی
⇐ آنژیوپلاستی عروق کرونری
در این روش، لوله نازک بلندی (به نام کاتتر) از طریق یک رگ خونی به قلب هدایت می شود. در آنجا، بالون قرار گرفته بر روی کاتتر، باد می شود تا دهانه ی رگ را برای افزایش جریان خون بزرگتر کند. آنژیوپلاستی را می توان در رگ های خونی هر جای دیگری از بدن انجام داد. مداخله کرونری از راه پوست (PCI)، نوعی از آنژیوپلاستی در شریان های کرونری می باشد که امکان جریان خون بیشتری را به قلب فراهم می سازد. چند نوع روش PCI وجود دارد که عبارتند از:
- آنژیوپلاستی با بالون
- آترکتومی
- آنژوپلاستی با لیزر
- استنت شریان کرونری
⇐ عمل بای پس شریان کرونری
این جراحی، که معمولاً جراحی بای پس نامیده می شود، اغلب در افرادی انجام می شود که مبتلا به آنژین (درد قفسه سینه) ناشی از بیماری شریان کرونری هستند (در جایی که پلاک در شریان ها جمع می شود). در طول عمل جراحی، با پیوند زدن یک رگ سالم از جای دیگر بدن، بخش مسدود شده شریان کرونری دور زده می شود. این کار باعث می شود که خون در اطراف انسداد جریان پیدا کند.
عوارض آترواسکلروز
تجمع پلاک درون شریان ها، جریان خون را کاهش می دهد. در صورتی که خون رسانی به قلب کاهش پیدا کند، احتمال حمله قلبی وجود دارد. یک عضله ی قلب آسیب دیده ممکن است عمل پمپاژ را به خوبی انجام ندهد و منجر به نارسایی قلبی شود. در صورتی که خونرسانی به مغز قطع شود، ممکن است سکته رخ دهد. در صورتی که خونرسانی به بازوها و پاها کاهش پیدا کند، ممکن است درد شدید یا مرگ بافت اتفاق بیفتد.
پیشگیری از آترواسکلروز
شما می توانید با به حداقل رساندن عوامل خطر، از آترواسکلروزیس جلوگیری کنید یا بروز آن را به تعویق بیندازید. اقداماتی از جمله سبک زندگی سالم، رژیم غذایی سالم، کاهش وزن، فعالیت بدنی و سیگار نکشیدن می توانند احتمال بروز آترواسکلروزیس را کاهش دهند.
یک رژیم غذایی سالم شامل میوه ها، سبزیجات، غلات کامل، گوشت بدون چربی، مرغ بدون پوست، غذاهای دریایی و لبنیات بدون چربی یا کم چربی می باشد. در یک رژیم غذایی سالم، میزان سدیم، قندهای تصفیه شده و چربی های جامد نیز محدود می شوند.
اگر شما به علت سابقه ی خانوادگی یا کلسترول بالا، در معرض ابتلا به آترواسکلروزیس قرار دارید، مصرف منظم داروهایی که برای درمان آترواسکلروز تجویز شده، اهمیت زیادی دارد.
دکتر سیدخلیل فروزان نیا جراح قلب
فاطمه
دوشنبه ۲۲ آذر ۰( 3 سال پیش)
تعداد بازدید: 237
مشاهده پرسش
