نارسایی قلبی بیماری‌ای طولانی‌مدت است که در نتیجۀ آن قلب نمی‌تواند همیشه خون کافی را برای تأمین نیازهای بدن پمپاژ کند. درمان اولیه آن شامل ورزش و دارو، و جراحی‌های احتمالی در صورت بدتر شدن نارسایی قلبی است. چشم‌انداز وضعیت شما به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله کیفیت مراقبت از خودتان.
بررسی اجمالی
نارسایی قلبی چیست؟
نارسایی قلبی یا نارسایی احتقانی قلب بیماری‌ای طولانی‌مدت است که به‌مرور زمان بدتر می‌شود. باآنکه از نام بیماری اینگونه برداشت می‌شود که قلب از حرکت بازایستاده است، اما نارسایی قلبی به این معنی است که قلب قادر به پمپاژ کافی و مناسب خون نیست. وقتی‌که قلب قدرت پمپاژ کمتری دارد، آنگاه احتمال صدمه به اندام‌ها و تجمع مایع در ریه‌ها وجود دارد.
نارسایی قلبی چقدر شایع است؟
تعدادی از بیماران به دنبال سکته قلبی طول کشیده و یا تشخیص داده نشده ممکن است دچار نارسایی قلب به دلیل از بین رفتن بافت ماهیچه‌ای قلب شوند. حدود 6 میلیون آمریکایی نارسایی قلبی دارند و سالانه بیش از 870 مبتلای جدید به نارسایی قلبی تشخیص داده می‌شوند. نارسایی قلبی (نارسایی احتقانی قلب) نخستین علت بستری افراد بالای 65 سال در بیمارستان است.
انواع نارسایی قلبی کدامند؟
نارسایی قلبی علل متعددی دارد اما این بیماری معمولاً به سه نوع تقسیم می‌شود:
نارسایی قلبی سمت چپ
نارسایی قلبی با کاهش عملکرد بطن چپ (HF-rEF)
حفره پایین سمت چپ قلب (بطن چپ) بزرگ‌تر شده و نمی‌تواند به‌اندازه کافی منقبض شود تا مقدار مناسبی از خون غنی از اکسیژن را به سایر قسمت‌های بدن پمپاژ کند.
نارسایی قلبی با عملکرد بطن چپ حفظ‌شده (HF-pEF)
قلب به‌طور طبیعی منقبض می‌شود و پمپاژ می‌کند، اما حفره‌های پایین قلب (بطن‌ها) ضخیم‌تر و سفت‌تر از حد معمول هستند. به همین دلیل، بطن‌ها نمی‌توانند درست شل و کامل پر شوند. ازآنجایی‌که خون کمتری در بطن‌ها وجود دارد، قلب هنگام انقباض، خون کمتری به سایر قسمت‌های قلب پمپاژ می‌کند.
نارسایی قلبی سمت راست
نارسایی قلبی همچنین می‌تواند روی قسمت راست قلب تأثیر گذارد. نارسایی قلبی سمت چپ شایع‌ترین علت این بیماری است. علل دیگر شامل مشکلات خاص ریوی و وجود اشکال در سایر ارگان‌هاست.
نارسایی احتقانی قلب چیست؟
نارسایی احتقانی قلب وضعیتی است که در آن قلب قادر به کنترل حجم خون نیست. این وضعیت باعث پس زدن خون و تجمع آن در سایر نواحی بدن، اغلب در ریه‌ها و اندام تحتانی (پاها) می‌شود و در نتیجه به تورم این اعضا منجر می‌شود.
عوارض نارسایی قلبی چیست؟
برخی عوارض نارسایی قلب شامل موارد ذیل است:
- ضربان نامنظم قلب.
- ایست قلبی ناگهانی.
- مشکلات دریچه قلب.
- تجمع مایع در ریه‌ها.
- فشارخون ریوی.
- آسیب کلیوی.
- آسیب کبدی.
- سوءتغذیه.
مراحل نارسایی قلب کدامند؟
نارسایی قلبی بیماری مزمنی است که به‌مرور زمان بدتر می‌شود. نارسایی قلبی 4 مرحله دارد (مرحله A، B، C و D). این مراحل طیفی از «خطر بالای ابتلا به نارسایی قلبی» تا «نارسایی قلبی پیشرفته» را شامل می‌شوند.
مرحله A
مرحله A مرحله پیش از نارسایی قلبی در نظر گرفته می‌شود. یعنی، خطر ابتلا به نارسایی قلبی در شما بالاست، چون سابقه خانوادگی نارسایی قلبی دارید یا اینکه مبتلابه یکی یا تعداد بیشتری از بیماری‌های ذیل هستید:
- فشارخون بالا.
- دیابت.
- بیماری سرخرگ کرونری.
- سندرم متابولیک.
- سابقه سوءمصرف الکل.
- سابقه تب روماتیسمی.
- سابقه خانوادگی کاردیومیوپاتی.
- سابقه مصرف داروهایی که می‌توانند به ماهیچه‌های قلب صدمه بزنند، مانند برخی از داروهای بیماران سرطانی.
مرحله B
مرحله B مرحله پیش از نارسایی قلبی در نظر گرفته می‌شود. یعنی، ارائه‌کننده خدمات بهداشتی و درمانی شما تشخیص اختلال عملکرد سیستولی بطن چپ را داده است اما هرگز علائم نارسایی قلبی را نداشته‌اید. اغلب افراد که در مرحله B نارسایی قلبی هستند، اکوکاردیوگرافی (اکو) انجام می‌دهند که نشان‌دهنده کسر جهشی (EF) 40 درصد یا کمتر است. (برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد کسر جهشی به بخش «تشخیص» مراجعه کنید.) این طبقه‌بندی شامل افرادی است که به هر دلیلی نارسایی قلبی و کاهش EF (HF-rEF) دارند.
مرحله C
افرادی که مبتلابه نارسایی قلبی مرحله C هستند، بیماری در آنها تشخیص داده‌شده و در حال حاضر یا قبلاً علائم و نشانه‌های آن را داشته‌اند.
علائم احتمالی زیادی برای نارسایی قلبی وجود دارد. شایع‌ترین آنها عبارتند از:
- تنگی نفس.
- احساس خستگی.
- توانایی کمتر برای ورزش کردن.
- پاهای ضعیف.
- بیدار شدن از خواب برای ادرار.
- تورم پاها، مچ پاها، ساق‌ها و شکم (ادم).
مرحله D و کاهش EF
افرادی که مبتلابه مرحله D HF-rEF هستند از علائم پیشرفته برخوردارند و با درمان بهتر نمی‌شوند. این آخرین مرحله نارسایی قلبی است.
علائم و علل
علائم نارسایی قلبی چیست؟
علائم نارسایی قلبی شامل موارد ذیل است:
- تنگی نفس.
- احساس خستگی و ضعف پاها، هنگامی‌که که فعالیت می‌کنید.
- تورم مچ پاها، پاها و شکم.
- افزایش وزن.
- نیاز به ادرار حین استراحت در شب.
- ضربان قلب شدید یا نامنظم (تپش قلب).
- سرفه خشک.
- نفخ و سفت شدن شکم، بی‌اشتهایی یا حالت تهوع.
علت نارسایی قلبی (نارسایی احتقانی قلب) چیست؟
باآنکه خطر نارسایی قلبی با افزایش سن تغییر نمی‌کند اما احتمال ابتلا به نارسایی قلبی در سنین بالاتر بیشتر است.
بسیاری از بیمارهایی که به ماهیچه‌های قلب صدمه می‌زنند می‌توانند نارسایی قلبی در پی داشته باشند. بیماری‌های شایع شامل موارد ذیل هستند:
- بیماری سرخرگ کرونری.
- حمله قلبی.
- کاردیومیوپاتی
- بیماری‌های قلبی مادرزادی
- دیابت
- فشارخون بالا. این علتی شایع در زنان است.
- آریتمی (ضربان غیرطبیعی قلب، شامل فیبریلاسیون دهلیزی).
- بیماری کلیوی.
- چاقی.
- دخانیات و مصرف تفریحی مواد مخدر .
- داروها. برخی داروهای مقابله با سرطان (شیمی‌درمانی) ممکن است منجر به نارسایی قلبی شوند.
تشخیص و آزمایش‌ها
تشخیص نارسایی قلبی
برای تشخیص نارسایی قلبی، عرضه‌کننده خدمات درمانی شما نیاز دارد در مورد علائم و سابقه پزشکی شما سؤال بپرسد. او از شما در مورد مواردی مانند ذیل سؤال خواهد کرد:
- سایر بیماری‌های شما، مانند دیابت، بیماری کلیوی، درد قفسه سینه (آنژین)، فشارخون بالا، کلسترول بالا، بیماری سرخرگ کرونری یا سایر مشکلات قلبی.
- سابقه خانوادگی بیماری قلبی یا مرگ ناگهانی.
- آیا سیگار می‌کشید یا سایر دخانیات را مصرف می‌کنید.
- چقدر الکل مصرف می‌کنید.
- آیا شیمی‌درمانی و/یا رادیوتراپی کرده‌اید.
- داروهایی که مصرف می‌کنید.
همچنین باید معاینه فیزیکی شوید. عرضه‌کننده خدمات بهداشتی و درمانی شما حین معاینه به دنبال نشانه‌های نارسایی احتقانی قلب و بیماری‌های مادرزادی خواهد بود که ممکن است باعث ضعیف یا سفت شدن ماهیچه‌های قلب شما شده باشند.
علت اهمیت کسر جهشی چیست؟
بازده قلبی (EF) شما راهی برای تعیین شدت بیماری‌تان است. اگر کمتر از حد طبیعی باشد، یعنی نارسایی قلبی دارید. بازده قلبی شما به عرضه‌کننده خدمات درمانی، کیفیت عملکرد بطن راست یا چپ را در پمپاژ خون نشان می‌دهد. معمولاً، عدد EF شما حاکی از آن است که بطن چپ چه میزان خود را پمپاژ می‌کند چون بطن چپ حفره اصلی پمپاژ قلب شماست.
با چند آزمایش غیرتهاجمی می‌توان EF را محاسبه کرد. با استفاده از این اطلاعات، ارائه‌کننده خدمات درمانی شما می‌تواند در مورد چگونگی درمان تصمیم بگیرید یا اینکه ببیند آیا فرایند درمان شما رضایت‌بخش است یا خیر.
بازده بطن چپ (LVEF) طبیعی بین 53 تا 70 درصد است. مثلاً اگر LVEF 65 درصد باشد، یعنی 65 درصد از کل خون موجود در بطن چپ با هر ضربان قلب پمپاژ می‌شود. EF شما، بر اساس وضعیت قلب و مؤثر بودن درمان در نوسان است.
با چه نوع آزمایش‌هایی می‌توان نارسایی قلبی را تشخیص داد؟
شما آزمایش خواهید داد تا متوجه شوید وضعیت نارسایی قلبی‌تان تا چه حدی نگران‌کننده و علت بروز آن چه بوده است. آزمایش‌های شایع شامل موارد ذیل هستند:
- آزمایش‌های خون.
- آزمایش خون BNP، (NT-pro B-type Natriuretic Peptide)
- کاتتریزاسیون قلبی.
- تصویربرداری اشعه ایکس از قفسه سینه.
- اکوکاردیوگرافی (اکو).
- تصویرسازی تشدید مغناطیسی (آم‌آر‌آی)
- الکتروکاردیوگرام EKG) یا (ECG (نوار قلب)
- اسکن اکتسابی چند دروازه‌ای (اسکن MUGA)
- تست استرس.
مدیریت و درمان
نارسایی قلبی چگونه درمان می‌شود؟
درمان نارسایی قلبی شما بستگی به نوع نارسایی قلبی و تا حدی، علت آن بستگی دارد. دارو و رفتارهای سبک زندگی بخشی از هر برنامه درمان‌اند. عرضه‌کننده خدمات بهداشتی و درمانی در مورد بهترین برنامه درمانی با شما صحبت خواهد کرد. درمان برای همه جنسیت‌ها یکسان است.
با بدتر شدن نارسایی قلبی، ماهیچه‌های قلب شما خون کمتری را به اندام‌ها پمپاژ می‌کنند و اینگونه وارد مرحله بعدی نارسایی قلبی می‌شوید.
درمان مرحله A
برنامه درمانی معمول برای افرادی که نارسایی قلبی مرحله A دارند به شرح ذیل است:
- ورزش منظم، فعال بودن، پیاده‌روی روزانه.
- توقف مصرف دخانیات.
- درمان فشارخون بالا (دارو، رژیم غذایی کم‌سدیم، سبک زندگی فعال).
- درمان کلسترول بالا.
- مصرف نکردن نوشیدنی‌های الکلی یا توقف مصرف تفریحی مواد مخدر.
- مهارکننده آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE-I) یا مسدودکننده‌های گیرنده آنژیوتانسین2 (ARB) درصورتیکه مبتلابه بیماری سرخرگ کرونری، دیابت، فشارخون بالا یا سایر بیماری‌های قلبی و عروقی هستید.
- مسدودکننده بتا، در صورتیکه فشارخون بالا دارید.
درمان مرحله B
برنامه درمانی معمول برای افرادی که نارسایی قلبی مرحله B دارند به شرح ذیل است:
- درمان‌های اشاره‌شده در مرحله A.
- مهارکننده آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE-I) یا مسدودکننده‌های گیرنده آنژیوتانسین2 (ARB) (درصورتیکه قبلاً استفاده نکرده باشید).
- مسدودکننده بتا، در صورتیکه حمله قلبی داشتید و EF شما 40 درصد یا پایین‌تر است (درصورتیکه قبلاً مصرف نکرده باشید).
- آنتاگونیست آلدوسترون، درصورتیکه حمله قلبی داشته‌اید یا دیابت و EF 35 درصد یا کمتر دارید.
- احتمال جراحی یا مداخله، به‌عنوان درمان انسداد سرخرگ کرونری، حمله قلبی، بیماری دریچه قلب (ترمیم یا جایگزینی دریچه) یا بیماری قلبی مادرزادی.
درمان مرحله C
برنامه درمانی معمول برای افرادی مبتلابه مرحله C، شامل موارد ذیل است:
- درمان‌های اشاره‌شده در مراحل A و B.
- مسدودکننده بتا.
- آنتاگونیست آلدوسترون، درصورتیکه داروی گشادکننده عروق (ACE-I، ARB یا ترکیبی از گیرنده آنژیوتانسین/ مهارکننده نپریلیسین) و مسدودکننده بتا باعث تسکین علائم شما نشده باشد.
- ترکیبی از هیدرالازین/نیترات درصورتیکه درمان‌های دیگر باعث توقف علائم شما نشوند. بیماران سیاه‌پوست در صورتیکه علائم خفیف تا شدید داشته باشند باید این دارو را مصرف کنند (حتی اگر سایر داروهای گشادکننده عروق را مصرف نمی‌کنند).
- داروهای کاهنده ضربان قلب، اگر ضربان شما بیشتر از 70 بار در دقیقه است اما بازهم علائم دارید.
- داروهای افزاینده ادرار (دیورتیک) یا قرص آب در صورت تداوم علائم.
- محدود کردن استفاده از سدیم (نمک) در رژیم غذایی.
- رصد روزانه وزن. اگر بیش از 2 کیلو لاغر یا چاق شدید، عرضه‌کننده خدمات بهداشتی و درمانی خود را در جریان بگذارید.
- احتمال محدود کردن مصرف مایعات.
- احتمال انجام درمان همسان‌سازی دوباره قلبی (ضربان‌ساز قلبی سه حفره‌‌ای).
- احتمال انجام درمان شوک دهنده‌های کاشتنی (ICD)
اگر درمان منجر به بهبود یا توقف علائم شد، کماکان باید به درمان ادامه دهید تا پیشرفت به مرحله D کند شود.
درمان مرحله D
برنامه درمانی معمول برای افرادی که نارسایی قلبی مرحله D دارند شامل درمان‌های اشاره‌شده در مراحل A، B و C است. علاوه‌براین، برنامه درمانی، شامل ارزیابی گزینه‌های پیشرفته‌تر درمان خواهد بود ازجمله:
- پیوند قلب.
- دستگاه‌های کمکی بطنی.
- جراحی قلب.
- انفوزیون مداوم وریدی داروهای اینوتروپیک.
- مراقبت تسکینی یا بیمارستانی.
- درمان‌های تحقیقاتی.
بسیار مهم است که سایر بیماری‌های خود را مدیریت کنید، مانند:
- دیابت
- بیماری کلیوی
- کم‌خونی
- فشارخون بالا
- بیماری تیروئید
- آسم
- بیماری مزمن ریوی
پیشگیری
چگونه از نارسایی قلبی پیشگیری کنم؟
باآنکه شما قادر به کنترل برخی عوامل خطرزا مانند سن، سابقه یا نژاد خانوادگی نیستید، اما می‌توانید سبک زندگی خود را تغییر دهید تا از ابتلا به نارسایی قلبی پیشگیری کنید. کارهایی که می‌توانید انجام دهید شامل این موارد است:
- حفظ وزن مناسب.
- مصرف مواد غذایی‌ای که برای قلب مفیدند.
- ورزش منظم.
- مدیریت استرس.
- توقف استفاده از دخانیات.
- مصرف نکردن نوشیدنی‌های الکلی.
- عدم مصرف تفریحی مواد مخدر.
- مراقبت از بیماری‌های دیگری که به آنها مبتلا هستید و می‌توانند خطر ابتلای شما را به نارسایی قلبی افزایش دهند.
چشم‌انداز/پیش‌آگهی
چشم‌انداز نارسایی قلبی چیست؟
در صورت مراقبت مناسب، نارسایی احتقانی قلب مادرزادی مانعی برای انجام کارهایی که دوست دارید نخواهد بود. پیش‌آگهی شما، یا چشم‌انداز برای آینده، بستگی به عوامل ذیل دارد:
- تا چه اندازه ماهیچه‌های قلب شما خوب کار می‌کنند.
- علائم شما.
- تا چه اندازه به برنامه درمان واکنش نشان می‌دهید.
- تا چه اندازه برنامه درمانی خود را پیگیری می‌کنید.
یک مطالعه نشان می‌دهد، افراد مبتلابه نارسایی قلبی 10 سال کمتر از افرادی که این بیماری را ندارند عمر می‌کنند. مطالعه‌ای دیگر نشان داد که میزان بقا برای افراد مبتلابه نارسایی مزمن قلبی برای یک سال، 90 تا 80 درصد بود اما برای سال پنجم به 50 تا 60 درصد و برای 10 سال به 30 درصد کاهش یافت.
مطالعه‌ای متفاوت نشان داد افرادی که نارسایی قلبی داشته و از بیمارستان مرخص شده بودند، بسته به عوامل مختلفی همچون سن و جنسیت، انتظار طول عمر 3 تا 20 سال داشتند.. مهم است که هنگام بررسی پیش‌آگهی خود، وضعیت خاص خودتان را در نظر بگیرید.
زندگی با بیماری
نارسایی قلبی چه تأثیری روی کیفیت و سبک زندگی شما دارد؟
با مراقبت و برنامه درمانی مناسب، بسیاری از بزرگسالان، باوجود محدود شدن فعالیت‌شان به‌واسطه ابتلا به نارسایی قلبی، کماکان از زندگی لذت می‌برند. احساس خوب شما بستگی به عوامل ذیل دارد:
- تا چه اندازه ماهیچه‌های قلب شما خوب کار می‌کنند.
- علائم شما.
- تا چه اندازه نسبت به برنامه درمانی خود واکنش مناسب نشان می‌دهید.
- تا چه اندازه برنامه درمانی خود را دنبال می‌کنید.
این شامل مراقبت از خودتان، به‌واسطه رعایت موارد ذیل است:
- مصرف داروها.
- فعالیت داشتن.
- برخورداری از رژیم کم‌سدیم (کم نمک)
- رصد و گزارش علائم جدید یا بدتر شده به عرضه‌کننده خدمات بهداشتی و درمانی خود.
- مراجعه منظم جهت ویزیت توسط عرضه‌کننده خدمات بهداشتی و درمانی خود.
چون نارسایی قلبی بیماری مزمن و طولانی‌مدت است، با پزشک و خانواده خود درباره ترجیح‌تان برای مراقبت‌های پزشکی صحبت کنید همه افرادی که در مراقبت از شما دخیل هستند بدانند که چه می‌خواهید. در زیست خواست درمان‌هایی را که برای افزایش طول عمرتان می‌خواهید یا نمی‌خواهید با جزئیات تشریح می‌کنید.. تهیه یک زیست خواست در زمان سلامتی ایده خوبی است، چون ممکن است بعداً قادر به اتخاذ چنین تصمیماتی نباشید.
