آیا آب آوردن قلب باعث مرگ میشود؟

کیسه ی اطراف قلب، پریکارد نامیده می شود که این کیسه از قلب در برابر ارگان های اطرافش محافظت می کند. داخل این کیسه به طور معمول مقدار کمی مایع وجود دارد. به این مایع اطراف قلب، مایع پریکارد گفته می شود که باعث کاهش اصطکاک پمپاژ قلب می گردد. اما ببینیم آیا آب آوردن قلب خطرناک است؟ 

آب اضافی اطراف قلب چگونه ایجاد می شود؟

به طور معمول مقدار کمی مایع در اطراف قلب وجود دارد (افیوژن کم پریکارد). این مایع توسط کیسه اطراف قلب تولید می شود و نقش مهمی در عملکرد طبیعی قلب دارد. به مایع اضافی اطراف قلب، افیوژن پریکارد گفته می شود. اما این مایع اضافی از کجا آمده است؟ 

اغلب زمانی که قلب دچار التهاب می شود (معروف به پریکاردیت)، مایع اضافی آزاد شده و درون کیسه جمع می شود. همچنین ممكن است حین یا پس از ضربه، جراحی یا عوارض اقدامات قلبی، کیسه با خون پر شود. به خون اطراف قلب، هموپریکارد گفته می شود. 

مایع اطراف قلب معمولاً به طور مداوم تولید و تخلیه می شود، بنابراین در یک سطح ثابت می ماند. گاهی در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی، فشار بالای داخل قلب باعث عدم تخلیه صحیح مایعات می شود. با این حال، بدن به تولید مایع پریکارد ادامه می دهد و باعث ایجاد مایع اضافی در اطراف قلب می شود (افیوژن پریکارد شیلوس).

علت آب آوردن قلب

علت جمع شدن مایع اطراف قلب

شایع ترین علت افیوژن پریکارد یا آب آوردن قلب، التهاب پوشش داخلی قلب می باشد. در اکثر موارد، علت دقیق آن تشخیص داده نمی شود. اما گاهی علت آن یک واکنش خود ایمنی می باشد، مانند لوپوس و روماتوئید. برخی از داروها نیز باعث افیوژن پریکارد می شوند. علت دیگر مایع اضافی در اطراف قلب، بیماری کلیوی (افیوژن پریکارد اورمیک) می باشد. وجود مقدار کمی مایع پریکارد اضافی در دوران بارداری شایع است.

افیوژن پریکارد خونی به طور معمول یک مسئله مهم است که در نتیجه نشت خون از داخل قلب یا عروق اطراف قلب می باشد. علل آن ممکن است شامل پارگی عضله قلب در هنگام حمله قلبی یا پارگی عروق بزرگ قلبی باشد (دایسکسیون آئورت). 

به ندرت، افیوژن پریکارد می تواند به دلیل وجود سلول های سرطانی در پوشش قلب باشد. در این موارد، سرطان به طور معمول از نواحی دیگر بدن منشا می گیرد و به قلب حمله می کند. 

چه زمانی آب اضافی اطراف قلب مشکل ساز می شود؟

کیسه اطراف قلب (پریکارد) را تصور کنید که مانند یک بطری آب گرم در اطراف قلب است. این کیسه اجازه می دهد مقدار کمی مایع در آنجا مانند روان کننده وجود داشته باشد. اگر مایع اطراف قلب به طور ناگهانی و قابل توجهی افزایش یابد، این کیسه منبسط نمی شود و قلب را فشرده می کند، زیرا فشار داخل کیسه بیشتر از فشار داخل قلب است. این حالت باعث تضعیف قلب و کمبود خون اکسیژن دار می شود. به این حالت تامپوناد قلبی گفته می شود و می تواند تهدید کننده زندگی باشد.

درمان اورژانسی تامپوناد قلبی 

تامپوناد قلبی فقط در صورت افزایش ناگهانی و قابل توجه مایع پریکارد یا تجمع مقدار زیادی مایع در طول زمان رخ می دهد. جالب اینجاست که تجمع سریع 50 سی سی مایع می تواند خطرناک تر از تجمع 1 لیتر مایع با گذشت زمان باشد و به درمان سریع نیاز دارد، چرا که هنگامی که به مرور زمان مایع پریکارد تجمع می یابد، کیسه اطراف قلب به آرامی بزرگ می شود تا مایع اضافی را در خود جای دهد اما در صورت افزایش ناگهانی مایع، کیسه نمی تواند این کار انجام دهد. افیوژن با خون غالباً خطرناک تر می باشند، زیرا خون ممکن است با فشار زیادی به داخل کیسه نشت پیدا کند.

تشخیص افیوژن پریکارد یا آب آوردن قلب

روش اصلی ارزیابی افیوژن پریکارد، سونوگرافی قلبی است که به آن اکوکاردیوگرام گفته می شود. اکو میزان مایع اطراف قلب را تخمین می زند، عملکرد قلب با وجود مایع اضافی را ارزیابی می کند و اقدام مناسب را تعیین می کند. گاهی اکوکاردیوگرام، نوع مایع را نیز مشخص می کند. افیوژن پریکارد معمولاً با سی تی اسکن نیز تشخیص داده می شود. سی تی اسکن برای تعیین میزان مایع اطراف قلب مفید است. با این حال، اکوکاردیوگرام برای بررسی تأثیر افیوژن پریکارد بر روی عملکرد قلب، موثرتر می باشد.

درمان آب آوردن قلب

روش درمان افیوژن پریكارد به میزان مایع اطراف قلب بستگی دارد. به طور کلی، بیماران مبتلا به افیوژن پریکارد به سه گروه تقسیم می شوند که عبارتند از خفیف، متوسط یا شدید (تامپوناد قلبی).

درمان افیوژن پریکارد خفیف

در افیوژن پریکارد خفیف، تجمع مایع به سرعت اتفاق نیفتاده و به علائم ناپایدار منجر نشده، این عارضه معمولاً به طور اتفاقی در اسکن های انجام شده برای اهداف دیگر تشخیص داده می شود. به طور معمول افیوژن خفیف نیاز به درمان خاصی ندارد و علت اصلی آن باید درمان شود. 

اگر افیوژن وجود داشته باشد، پزشک باید تست های مختلفی برای شناسایی علت و رد علل جدی تر درخواست کند. به عنوان مثال، اگر افیوژن به دلیل لوپوس باشد، احتمالاً با درمان لوپوس، این افیوژن برطرف می شود. این امر در مورد هر علتی صدق میکند. به طور معمول یک اسکن پیگیری برای اطمینان از برطرف شدن افیوژن انجام می شود. گاهی مایع  جمع شده در قلب تخلیه می شود و برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه ارسال می شود.

درمان افیوژن پریکارد متوسط

مدیریت افیوژن پریکارد متوسط، به علت و تأثیر آن بر روی عملکرد قلب، و وجود علائم بستگی دارد. در برخی موارد، به ویژه اگر علت اصلی مشخص باشد و هیچ تاثیر قابل توجهی بر روی عملکرد قلب نداشته باشد، افیوژن را می توان با گذشت زمان و با استفاده از اکوکاردیوگرام پیگیری کرد. اگر افیوژن ادامه پیدا کند، با گذشت زمان بیشتر شود یا علامتی ایجاد کند، پزشک تصمیم به تخلیه ی آن می گیرد.

درمان افیوژن پریکارد شدید یا تامپوناد قلبی

افیوژن های شدید معمولاً باید تخلیه شوند. پس از تخلیه مایعات اضافی اطراف قلب، ممکن است یک درن به طور موقت در آن محل باقی بماند تا از تجمع مایع بیشتر جلوگیری کند. در برخی موارد، به ویژه هنگام عود افیوژن، پزشک سوراخی در کیسه ایجاد می کند تا امکان تخلیه مداوم وجود داشته باشد.

درمان آب آوردن قلب

علایم اب اوردن قلب چیست؟

وجود مایع در اطراف قلب علامتی ایجاد نمی کند. علائم زمانی بروز می کند که فشار بالا در کیسه اطراف قلب، از عملکرد صحیح قلب جلوگیری کند. در موارد شدید، ممکن است شوک ایجاد شود. معمولاً علائم فقط در صورت تجمع سریع مایعات یا زیاد بودن میزان مایع بروز می کنند. علائم افیوژن قابل توجه، می تواند شامل موارد زیر باشد:

  • سرگیجه
  • سبکی سر
  • خستگی
  • تنگی نفس
  • از دست دادن تعادل یا غش کردن
  • تپش قلب
افیوژن باعث درد قفسه سینه نمی شود. با این حال، افیوژن مرتبط با پریکاردیت و التهاب کیسه اطراف قلب، ممکن است با درد قفسه سینه همراه باشد.

در چه مواردی نیاز به تخلیه آب دور قلب است؟

به طور کلی دو نشانه برای تخلیه افیوژن پریکارد وجود دارد: 

  1. تأثیر بر روی عملکرد قلب 
  2. جهت تعیین علت

نحوه کشیدن آب دور قلب

دو روش اصلی برای تخلیه مایع پریکارد وجود دارد: 

روش اول:

یک روش کم تهاجم به نام پریکاردیوسنتز است، که پزشک یک لوله کوچک را از پوست به داخل پوشش داخلی قلب می فرستد. مایع از طریق لوله تخلیه می شود و در صورت لزوم می توان لوله را در آن ناحیه نگه داشت. 

روش دوم:

یک روش جراحی است که یک برش کوچک در زیر استخوان سینه ایجاد می شود. در پریکاردیوسنتز از لوله ای برای رسیدن به مایع پریکارد استفاده می شود و اغلب سوراخ کوچکی در پوشش کیسه پریکارد ایجاد می گردد که به عنوان پنجره پریکارد شناخته می شود. این پنجره به طور کلی با گذشت زمان باز خواهد ماند و اجازه می دهد تا تخلیه مداوم مایع برای جلوگیری از تجمع مایع اضافی ایجاد شود.

معمولا در ابتدا روش پریکاردیوسنتز با تهاجم کمتر امتحان می شود. درن اغلب تا چند روز در محل باقی می ماند. در صورت ادامه تجمع مایع، می توان روش پنجره پریکارد را در نظر گرفت. گاهی جراحی فوری لازم است، خصوصاً در موارد اضطراری که خونریزی ناشی از پارگی قلب یا عروق بزرگ باشد.

دکتر فروزان نیا جراح قلب

آیا این مطلب برای شما مفید بود؟

37

سیستم پرسش و پاسخ

ثبت سوال جدید

برای ثبت پرسش خود از دکتر می توانید از این قسمت استفاده کنید.پاسخ شما تا 2 روز از طریق پیامک و ایمیل اطلاع رسانی خواهد شد.

پیگیری سوال قبل

برای پیگیری پاسخ سوال خودتون و نمایش آن کد رهگیری خود را در این قسمت وارد کنید.
تصاویر پیوست امکان انتخاب تا ۵ تصویر وجود دارد. جهت انتخاب چندگانه کلید Ctrl را نگه دارید. (فرمت های مجاز شامل png, gif و jpg می باشد و حداکثر حجم هر تصویر ۸ مگابایت است.)
© همیارسیستم
  • تصویر کاربر قهرمانی شنبه ۱۳ آذر ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 197 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکتر
    من یک خواهر زاده 4ساله دارم که از روز یکشنبه با تشخیص اولیه کرونادر بیمارستان بستری شده بعدا با اکوی که از قلبش گرفتن متوجه شدن اب دور قلب جمع شده روز بعد که دوباره اکو گرفتن گفتن 1میلی اب بیشتر شده الان 5روزه که بستریه سوالم اینه که آیا این وضعیت جمع شدن آب خطرناکه؟؟
    سپاسگزارم
    1. تصویر کاربر دکتر خلیل فروزان نیا شنبه ۱۳ آذر ۰( 2 سال پیش)
      سلام وقت بخیر معاینه و شرح حال دقیق‌تر برای تشخیص و اقدامات بعدی لازم است، متخصص قلب اطفال مراجعه کنید.
  • تصویر کاربر علی چهارشنبه ۲۶ آبان ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 169 مشاهده پرسش
    با سلام خسته نباشید خدمت اقای دکتر.بنده چند روزه درد قفسه سینه و تنگی نفس درد شانه چپ دارم سی تی اسکن انجام دادم گفتن مایع دور قلب دیده مبشه ،درمانش چیه؟؟
    1. تصویر کاربر دکتر خلیل فروزان نیا چهارشنبه ۲۶ آبان ۰( 2 سال پیش)
      سلام وقت بخیر معاینه و شرح حال دقیق‌تر برای تشخیص و اقدامات بعدی لازم است، متخصص داخلی قلب مراجعه کنید.
  • تصویر کاربر س.م پنجشنبه ۲۷ آبان ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 186 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکتر از یزد هستم همشهریتونم،خسته نباشین پدر من چند سال پیش انژیو شدن ولی دوباره چند وقتی میشه تپش قلب دارن وقتی زیاد راه میرن قفسه سینه شون درد میگیره هرچی بهشون میگم بریم دکتر میترسن نمیان خدانکرده اب که دور قلبشون جمع نشده
    1. تصویر کاربر دکتر خلیل فروزان نیا پنجشنبه ۲۷ آبان ۰( 2 سال پیش)
      سلام وقت بخیر معاینه و شرح حال دقیق‌تر برای تشخیص و اقدامات بعدی لازم است، متخصص داخلی قلب مراجعه کنید.
  • تصویر کاربر مهری چهارشنبه ۲۷ مرداد ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 205 مشاهده پرسش
    سلام دکتر عزیز تنتون سلامت باشه همیشه,فشار مادرم که بیمار شما بود و عمل قلب باز در بیمارستان مرکز قلب در تاریخ 97/18 انجام داد ,به همراه اقای صدیق در بیمارستان عرفان هم چند بار ویزیت شده,فشارش بالا بود شما قرص لوزارتان اچ و مترال 50 از هرکدام روزی دو عدد نجویز کردید حدود دو هفتس که سر گیجه داره و فشارش رو 10 تا 8 میاد الان چه قرصی و راه کاری تجویز میکنید
    1. تصویر کاربر دکتر خلیل فروزان نیا چهارشنبه ۲۷ مرداد ۰( 2 سال پیش)
      سلام لوزارتان اچ هر ۱۲ ساعت نصف قرص مصرف شود اگر علایم برطرف نشد و فشار بین ۱۰-۱۲ پایدار نشد تشریف بیاورید.
درحال دریافت اطلاعات
آدرس مطب

تهران بزرگراه نیایش غرب ، بعد از بلوار کبیری طامه، خیابان امام حسین، بیمارستان عرفان نیایش

شماره تماس

پرسش از دکتر