آترکتومی (Atrectomy) روشی است که در آن با استفاده از یک کاتتر با تیغه تیز، پلاک های عروق خونی را از بین میبرند. این فرآیند تحت بی حسی موضعی صورت گرفته و کاتتر از طریق یک سوراخ کوچک وارد شریان شده، همچنین محفظه ای که در راس کاتتر طراحی شده، این امکان را فراهم میکند که پلاکهای کنده شده در آن قرار گرفته و عروق خونی پاکسازی شوند.
از آترکتومی برای درمان چه بیماری هایی استفاده می شود؟
از این روش می توان برای درمان بیماری های عروقی از جمله رفع گرفتگی عروق استفاده کرد. آترکتومی معمولاً علائم تصلب شرایین را تسکین می دهد. پزشک نتایج این روش را با شما در میان می گذارد. با این حال، تا زمانی که یک سبک زندگی سالم اتخاذ نشود، تصلب شرایین می تواند دوباره عود کند.
هدف از انجام آترکتومی
هدف از این درمان از بین بردن تجمع پلاک ها در عروق است. اگر پلاک ها در دیواره های شریان قرار گرفته و آن ها را بیش از حد باریک و یا مسدود کنند، ممکن است که به فرآیند آترکتومی نیاز داشته باشید. وقتی که عروق مسدود شوند، خون تغذیه کننده به مقدار کافی به بافت ها نرسیده، انقباضات (کرامپ)، عضلات اندام تحتانی روی داده و این عضلات قدرت خود را از دست میدهند.
آترکتومی به ویژه درجایی که انسداد در محل دو شاخه شدن عروق باشد و یا انسداد در محلی باشد که امکان دسترسی به وسیله استنت وجود نداشته باشد، بسیار کاربردی خواهد بود. این روش برای همه مناسب نیست. هر بیمار باید جداگانه ارزیابی شود و درباره ی درمان با توجه به شرایط هر فرد تصمیم گیری خواهد شد.
آترکتومی را چه کسی و در کجا انجام خواهد داد؟
این روش در یک مرکز بیمارستانی جراحی، مداخله ای یا آنژیوگرافی و توسط یک جراح عروق آموزش دیده انجام می شود. پزشکان به دلیل تفاوت در آموزش و تجربه با یکدیگر متفاوت هستند. بیمارستان های مختلف خدمات متفاوتی را عرضه میکنند. هرچه مشکل پزشکی شما پیچیده تر باشد، این اختلافات در کیفیت از اهمیت بیشتری برخوردار می شود.
روشن است که پزشک و بیمارستانی که برای انجام امور تخصصی و دشوار پزشکی خود انتخاب می کنید، تأثیر مستقیمی بر میزان موفقیت شما خواهد داشت. برای اینکه راحت تر این انتخاب را انجام دهید، می توانید بازده عملکرد موسسه قلب و عروق های مختلف را بررسی کنید.
آمادگی لازم جهت فرآیند آترکتومی
چند روز قبل از عمل، ممکن است نیاز باشد، یک سری آزمایش انجام شود تا از مخاطره آمیز نبودن این روش درمانی برای شما اطمینان حاصل شود. ممکن است نیاز باشد برخی از داروهایتان را قبل از عمل قطع کنید. تیم مراقبت های پزشکی به شما دستورالعمل های خاصی جهت آماده سازی پیش از عمل ارائه می دهند.
آترکتومی
آترکتومی تحت بی حسی موضعی با تزریق یک آرامبخش ضعیف داخل وریدی انجام می شود. جراح ابتدا یک کاتتر که در نوک آن تیغه تیزی قرار دارد را وارد شریان کرده تا جایی پیش می برد که به تنگی و باریک شدگی در رگ برسد. سپس پلاک آترواسکلروز را با تیغ کاتتر میتراشد. این پلاک ها را در محفظه ای در نوک کاتتر جمع آوری کرده تا برداشته شوند.
عمل آترکتومی چند ساعت زمان می برد؟
به طور کلی این روش دو ساعت طول می کشد، اما زمان آماده سازی قبل و ریکاوری بعد از آن چندین ساعت به آن اضافه می کند. پس از عمل، باید سه تا شش ساعت دراز بکشید. پس از این جراحی ممکن است نیاز باشد حداقل یک تا دو روز در بیمارستان بستری باشید.
مراقبت های بعد از آترکتومی
معمولاً چند روز پس از عمل جراحی مجددا می توانید فعالیت های روزمره خود را شروع کنید. پزشک به شما برای بهبودی سریع تر راهکارهای ویژه ای را ارائه می دهد.
عوارض آترکتومی
پزشک با شما در رابطه با خطرات اختصاصی و مزایای بالقوه این روش صحبت خواهد کرد. آترکتومی معمولاً هیچ عارضه ای ندارد، اما مانند هر عمل جراحی، خطر عوارضی مانند آمبولی (ارسال بقایای کنده شده به بخش تحتانی پا) و سوراخ شدن قلب وجود دارد؛ اگرچه نادر هستند. یک عارضه غیرمعمول آترکتومی انسداد مجدد شریان (تنگی مجدد) است که ممکن است بعدها رخ دهد، به خصوص اگر سیگاری باشید.
می توانید اقدامات محافظه کارانه ی اختصاصی برای کاهش این خطرات را انجام دهید، هرچند خطرات احتمالی دیگری نیز وجود دارند. هنگامی که پزشک خود را ملاقات کردید، حتما در مورد اینکه چرا کاندید این جراحی شده اید و در مورد خطرات احتمالی آن از وی سوال کنید.
دکتر سید خلیل فروزان نیا فوق تخصص جراحی قلب و عروق در تهران